سرنوشت رهبران سرنگون شده در بیداری عربی: از تبعید تا مرگ

سرنوشت رهبران عربی پس از بیداری عربی

پانزده سال پس از خودسوزی محمد البوعزیزی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ که جرقه‌ای برای آغاز بیداری عربی شد، این گزارش به بررسی وضعیت کنونی پنج رهبری می‌پردازد که در جریان این تحولات از قدرت برکنار شدند. این جنبش که با شعارهای ضد فساد، بیکاری و استبداد آغاز شد، منجر به سقوط حکومت‌های چند دهه‌ای در چندین کشور عربی گردید.

• زین العابدین بن علی (تونس): پس از ۲۳ سال حکومت در ژانویه ۲۰۱۱ به عربستان گریخت و در سپتامبر ۲۰۱۹ در تبعید در جده درگذشت.
• حسنی مبارک (مصر): پس از ۳۰ سال قدرت در فوریه ۲۰۱۱ برکنار شد، مدتی زندانی بود ولی در نهایت تبرئه شد و در فوریه ۲۰۲۰ در قاهره درگذشت.
• علی عبدالله صالح (یمن): پس از ۳۳ سال حکومت در ۲۰۱۲ کناره‌گیری کرد، سپس با حوثی‌ها متحد شد اما در ۲۰۱۷ توسط آنان کشته شد.
• معمر قذافی (لیبی): پس از ۴۲ سال حکومت در اکتبر ۲۰۱۱ توسط شورشیان در سرت کشته شد.
• بشار اسد (سوریه): پس از ۲۴ سال حکومت در دسامبر ۲۰۲۴ با پیشروی مخالفان به مسکو گریخت و در تبعید به سر می‌برد.

“خودسوزی البوعزیزی آتشی بود که خشم متراکم میلیون‌ها عرب را علیه فساد و استبداد شعله‌ور کرد.”

“سقوط این رهبران نشان داد که حتی مستبدترین حکومت‌ها نیز در برابر اراده مردم آسیب‌پذیر هستند.”

این تحولات اگرچه به سرنگونی دیکتاتورها انجامید، اما در بسیاری موارد ثبات و دموکراسی پایدار را برای منطقه به ارمغان نیاورد و برخی کشورها همچنان با بحران‌های سیاسی و امنیتی دست به گریبان هستند.