ذکاءالملک: مرد لحظات سرنوشتساز ایران از قاجار به پهلوی
محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) از چهرههای تاثیرگذار سیاسی ایران در گذار از قاجاریه به پهلوی بود. او که هم مدرنیست و هم محافظهکار بود، نقش کلیدی در تثبیت سلطنت پهلوی داشت و همچنین ادیبی برجسته محسوب میشد.
محمدعلی فروغی: معمار گذار ایران به دوران جدید
محمدعلی فروغی معروف به ذکاءالملک از شخصیتهای پیچیده و تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران است که در گذار از قاجاریه به پهلوی نقش محوری ایفا کرد. او که در خانوادهای اهل ادب و تجارت متولد شد، با تسلط به چندین زبان و آشنایی با علوم جدید، به چهرهای چندبعدی تبدیل شد.
نقشهای کلیدی فروغی:
- نماینده مجلس و پایهگذار ساختار اداری مجلس به سبک اروپایی
- وزیر مالیه، عدلیه و امور خارجه در دولتهای مختلف
- ریاست دیوان عالی کشور و پایهگذاری نظام قضایی
- شرکت در کنفرانس صلح پاریس پس از جنگ جهانی اول
دورههای نخستوزیری:
- تشکیل اولین کابینه پهلوی و مدیریت تاجگذاری رضاشاه
- تصویب قوانین مهم مانند ثبت و نظاموظیفه اجباری
- تأسیس فرهنگستان ایران، دانشگاه تهران و انجمن آثار ملی
- مدیریت بحران شهریور ۱۳۲۰ و انتقال قدرت به محمدرضا پهلوی
"استعفای پدرم از نخستوزیری علل و جهات مختلفی داشت. دخالتهای تیمورتاش و عدم سازش با اقلیت مجلس را باید از جمله عوامل اصلی به حساب آورد."
"فروغی به شاه قول داد که ولیعهد را بر تخت بنشاند و نهایتا متنی که استعفای رضاشاه را محتوای آن داشت را با قلم خودش نوشت."
فروغی علاوه بر فعالیتهای سیاسی، ادیبی برجسته بود که آثار مهمی چون "سیر حکمت در اروپا"، تصحیح دیوان حافظ و کلیات سعدی را در کارنامه خود دارد. او نماد پیچیدگی روشنفکری ایرانی در تقابل با قدرت سیاسی بود.
