رقابت هوش مصنوعی در خلیج فارس: ایران در میدان ۱۰۰ میلیارد دلاری
گزارش استنفورد نشان میدهد هزینههای هوش مصنوعی ۲۸۰ برابر کاهش یافته و مدلهای Open-Weight فاصله خود با مدلهای انحصاری را کم کردهاند. این تحولات فرصتهایی برای ایران ایجاد میکند اما سرمایهگذاریهای منطقهای و بوروکراسی داخلی تهدیدی جدی برای جایگاه راهبردی ایران محسوب میشود.

رقابت هوش مصنوعی در خاورمیانه
رقابت هوش مصنوعی در خلیج فارس به میدانی ۱۰۰ میلیارد دلاری تبدیل شده است. عربستان سعودی با پروژه تعالی و امارات با صندوق MGX در حال سرمایهگذاریهای عظیم هستند. این در حالی است که ایران با چالشهای داخلی از جمله تعارض مجلس و دولت بر سر متولی و تأمین مالی طرح ملی هوش مصنوعی مواجه است.
- کاهش ۲۸۰ برابری هزینههای استنتاج هوش مصنوعی فرصت بینظیری برای بومیسازی ایجاد کرده است
- قدرتگیری مدلهای Open-Weight که شکاف عملکردی آنها از ۸٪ به ۱.۷٪ کاهش یافته
- خطر تخلیه دادههای جهانی بین ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۲ که ضرورت جمعآوری دادههای فارسی را دوچندان میکند
- افزایش ۵۶.۴ درصدی حوادث مضر هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ که نیاز به چارچوبهای اخلاقی دارد
- فرار مغزها به عنوان تهدید راهبردی که پتانسیل انسانی ایران را به مزیت رقبای منطقه تبدیل میکند
“ایران نمیتواند وقت باارزش را در بحثهای داخلی طولانی از دست بدهد” “نفت قرن ۲۱ داده است و ایران باید برای جمعآوری دادههای فارسی اقدام فوری انجام دهد”
با وجود چالشهای داخلی، کاهش هزینهها و پیشرفت مدلهای متنباز پنجره فرصتی برای ایران ایجاد کرده تا با تمرکز بر بومیسازی و بهینهسازی، بخشی از شکاف ایجاد شده را جبران کند.
