پریشانی داوری اردکانی از نظمی که برای سلاخ‌خانه مناسب است

تحلیل فلسفی توسعه‌نیافتگی در پوشش مدرنیته

دکتر رضا داوری اردکانی در این یادداشت به نقد عمیق رویکرد جامعه به مسائل اساسی می‌پردازد. وی معتقد است تمرکز بر ظواهر مدرن مانند ساخت بیمارستان‌های به ظاهر منظم یا پروژه‌های عظیم مانند دوطبقه کردن بزرگراه صدر، باعث غفلت از نقص‌های بنیادی شده است. به گفته او، این ظواهر زیبا مانع توجه به نیازهای واقعی می‌شوند و جامعه را به اشتباه می‌اندازند که با رعایت نظم تصنعی به کمال رسیده است. داوری این وضعیت را “افسردگی جان توسعه‌نیافته پوشیده در ظواهر مدرن” می‌نامد.

• بی‌اعتنایی به مسائل فلسفی: جامعه هرگونه نقد از وضعیت را به “گله‌گذاری سیاسی” تقلیل می‌دهد و از پرداختن به مباحث فکری غافل می‌ماند.
• تجربه شخصی در بیمارستان: داوری از بی‌نظمی در بیمارستان‌ها می‌گوید که بیماران را ساعت‌ها در صف نگه می‌دارد ولی نام آن را “نظم” می‌گذارند.
• تمرکز بر سیاست: مسائل مهم مانند پروژه‌های پرهزینه کمتر از استعفای یک وزیر مورد توجه قرار می‌گیرند.
• نقص در درک متقابل: اگر به فلسفه و تفکر اهمیت داده می‌شد، سخن یکدیگر را بهتر می‌فهمیدیم.
• توسعه‌نیافتگی پنهان: ظواهر مدرن نشانه پیشرفت نیستند، بلکه مانع تشخیص نقص‌ها می‌شوند.

“در این نظم که شاید برای سلاخ‌خانه مناسب باشد افسردگی جان توسعه‌نیافته پوشیده در ظواهر مدرن را می‌بینم.” “اگر به فلسفه و تفکر اعتنا داشتیم مسلما سخن یکدیگر را بهتر می‌فهمیدیم.”

داوری تأکید می‌کند که حل مسائل نیازمند پرداختن به مباحث فلسفی است، نه تقلیل آن‌ها به موضوعات سیاسی.