خاطرات ناصرالدین‌شاه: سنگ نوشته میخی و محافظت از مسافران در گردنه
بخشی از خاطرات ناصرالدین‌شاه قاجار درباره سفر به دره عباس‌آباد، مشاهده سنگ نوشته میخی قدیمی و اقدامات امنیتی در گردنه تویسرکان برای محافظت از مسافران.
خاطرات سفر ناصرالدین‌شاه به دره عباس‌آباد
ناصرالدین‌شاه قاجار در خاطرات خود به تاریخ ۲۰ مهر ۱۲۴۹ به توصیف سفر به دره عباس‌آباد پرداخته است. او از مناظر طبیعی، سنگ نوشته میخی قدیمی بر روی سنگ بزرگ و قلعه خرابه در بالای کوه یاد می‌کند که دیدن آن‌ها باعث تأسف او از ناتوانی در خواندن خط میخی شده است. سپس به گردنه شهرستانه می‌رود که مسیر ارتباطی به تویسرکان است و از وجود مرادخان یاور و تفنگچیان برای محافظت از مسافران در برابر دزدی خبر می‌دهد.
- مشاهده سنگ نوشته میخی دو صفحه‌ای با شرح مفصّل
- توصیف مناظر طبیعی دره عباس‌آباد و جلگه تویسرکان
- حضور محافظان برای ایمنی مسافرات در گردنه
- ذکر مشکلاتی مانند زمین سنگلاخ و خستگی مسیر
- بازدید از محل طلاجوری و کشف اشیاء تاریخی
“روی سنگ بزرگی به خط میخی قدیم، دو صفحه شرح مفصلی نوشته‌اند... آدم دلش تنگ می‌شد که نمی‌توانست بخواند.” “در سر این گردنه از اهالی تویسرکان، مرادخان یاور، مستحفظ و تفنگچی گذاشته است برای محافظت عابرین. اگر تفنگچی نباشد دزدی می‌شود.”
این خاطره‌نویسی نه تنها شرح سفر است، بلکه نشان‌دهنده دغدغه‌های امنیتی و علاقه به آثار تاریخی در دوره قاجار نیز می‌باشد.