از چراغ نفتی تا چاپ دیجیتال؛ روایتی از صد سال صنعت چاپ در سنندج
روایت تاریخی صنعت چاپ در سنندج از سال ۱۳۱۲ با دستگاه‌های دستی و چراغ نفتی تا تحولات فنی و ورود چاپ دیجیتال. این داستان خانواده‌هایی مانند بهرامی و علاقه‌بند که نقش کلیدی در حفظ فرهنگ کردستان داشتند.
تاریخ صنعت چاپ در سنندج از ابتدا تا امروز
صنعت چاپ در سنندج با تأسیس نخستین چاپخانه در سال ۱۳۱۲ توسط خانواده‌هایی مانند علاقه‌بند بهرامی و مولوی آغاز شد. این چاپخانه‌ها نه تنها مراکز چاپ، بلکه قلب تپنده فرهنگ و دانش در استان کردستان بودند. در ابتدا کار با حروف سربی و دستگاه‌های دستی انجام می‌شد و برای آماده‌سازی هر صفحه حدود ۴ ساعت زمان لازم بود. شب‌ها با چراغ‌های نفتی کار می‌کردند زیرا برق به‌ندرت در دسترس بود.
- چاپخانه‌ها نقش مهمی در چاپ نشریات محلی مانند هفته‌نامه «تمدن» داشتند
- در دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ اوج فعالیت چاپخانه‌ها با چاپ کتاب‌های ادبی و تاریخی بود
- چاپخانه‌ها علاوه بر آثار فرهنگی، اسناد اداری و رسمی استان را نیز چاپ می‌کردند
- در سال ۱۳۵۸ با ورود دستگاه‌های برقی، چاپخانه‌ها مستقل شدند
- چاپخانه علاقه‌بند بهرامی نخستین چاپخانه برقی در کردستان بود
«دستان‌مان سیاه می‌شد، اما شوق چاپ شدن هر واژه، خستگی را از یادمان می‌برد» - رضا بهرامی
«چاپخانه‌های کردستان، اگرچه در ظاهر صنعتی فراموش‌شده‌اند، اما در حقیقت هنوز بخشی از روح فرهنگی این سرزمین‌اند»
امروزه صنعت چاپ در کردستان با چالش‌های جدی مانند کمبود حمایت و رقابت با چاپ دیجیتال مواجه است، اما میراث فرهنگی این چاپخانه‌ها همچنان زنده است.