علم به تنهایی کافی نیست، عقلِ عمل می‌خواهد

علم و عقل عملی در کلام آیت‌الله جوادی آملی

آیت‌الله العظمی جوادی آملی در شرح کلمات قصار نهج‌البلاغه بر اهمیت عقل عملی در کنار علم نظری تأکید کردند. ایشان با استناد به حکمت ۱۸۱ امیرالمؤمنین علی(ع) که می‌فرماید: "ثمره تفریط ندامت و ثمره حزم سلامت است"، بیان داشتند که انسان نباید بدون اندیشه و تدبیر اقدام کند زیرا رفتار فردی بر جامعه تأثیر می‌گذارد.

• عقل نظری مسئول اندیشه‌ورزی و تشخیص حق از باطل است
• عقل عملی عهده‌دار تصمیم‌گیری و اراده می‌باشد
• هماهنگی این دو قوه تنها با روح قوی و ایمان الهی ممکن است
• جهالت در رفتارهای عملی بروز می‌کند نه در ندانستن علمی
• بسیاری از دانشمندان به دلیل نداشتن عقل عملی گرفتار جهالت رفتاری می‌شوند

"رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لَا یَنْفَعُهُ" "ثمره علم زمانی حاصل می‌شود که با عقل عملی پیوند یابد"

ایشان در پایان خاطرنشان کردند که پیروزی در امور فردی و اجتماعی زمانی محقق می‌شود که تصمیم‌ها بر پایه اندیشه‌سازی حساب‌شده و حفظ اسرار استوار باشد.