غرش آتشفشان تفتان در منطقه زلزله‌خیز مکران؛ آیا جنوب شرق ایران در آستانه فعالیت آتشفشانی است؟
گفتوگو با دکتر مهدی زارع درباره فعالیت‌های اخیر آتشفشان تفتان در جنوب شرق ایران. بررسی شواهد زمینشناختی، احتمال بیداری مجدد آتشفشان پس از ۷۰۰ هزار سال خاموشی و تأثیرات احتمالی بر محیط زیست و سلامت عمومی منطقه.
فعال‌شدن احتمالی آتشفشان تفتان
آتشفشان تفتان در جنوب شرق ایران که بخشی از کمان آتشفشانی مکران است، پس از حدود ۷۰۰ هزار سال خاموشی، نشانه‌هایی از فعالیت مجدد نشان داده است. داده‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که زمین در نزدیکی قله تفتان طی ۱۰ ماه گذشته حدود ۹ سانتی‌متر بالا آمده که می‌تواند نشانه‌ای از افزایش فشار گاز در زیر سطح آتشفشان باشد. اگرچه سازمان زمین‌شناسی ایران تأکید دارد که مدرکی از فعال شدن آتشفشان تفتان در دست نیست، اما پژوهشگران بین‌المللی بر لزوم پایش مستمر این آتشفشان تأکید می‌کنند.
- آخرین فعالیت تفتان مربوط به حدود ۵۳ سال پیش بوده است
- فعالیت مداوم دودخان‌ها و انتشار گاز از دهانه آن ادامه دارد
- منطقه مکران از نظر لرزه‌خیزی بسیار فعال است
- گازهای آتشفشانی می‌تواند سلامت عمومی و محیط زیست را تهدید کند
- نیاز به سامانه‌های پایش و هشدار سریع برای مدیریت مخاطرات
دکتر مهدی زارع می‌گوید: «تفتان بخشی از کمان آتشفشانی مکران است؛ منطقه‌ای حاصل از فرورانش پوسته اقیانوسی که با آزادسازی سیالات و تولید ماگما، آتشفشان‌هایی مانند تفتان را شکل داده است.»
مقاله‌ای در نشریه Geophysical Research Letters نشان می‌دهد که زمین در نزدیکی قله تفتان طی ۱۰ ماه گذشته حدود ۹ سانتی‌متر بالا آمده است.
فعالیت‌های آتشفشانی در جنوب شرق ایران با پدیده‌های زمین‌ساختی منطقه به شدت مرتبط هستند و نیازمند توجه جدی و پایش علمی مستمر می‌باشند.