روس‌ها شاهد ایرانی را بهتر از ایرانی‌ها می‌سازند: توسعه صنعت پهپاد روسیه با مهندسی معکوس
تحلیل فرآیند توسعه پهپادهای نظامی روسیه که نشان می‌دهد مسکو نه تنها به واردات پهپاد از ایران متکی نبوده، بلکه با راه‌اندازی خط تولید مبتنی بر شاهد ۱۳۶ ایرانی به خودکفایی رسیده و تغییرات گسترده‌ای در طراحی اعمال کرده است.
توسعه صنعت پهپاد روسیه با مهندسی معکوس
اروپایی‌ها در ابتدا بر این باور بودند که روسیه در طول جنگ به واردات پهپاد از ایران متکی است، اما اطلاعات بعدی نشان داد که مسکو نه تنها به واردات اتکا نداشته، بلکه با راه‌اندازی خط تولید پهپادهایی بر پایه شاهد ۱۳۶ ایرانی در این زمینه به خودکفایی رسیده است. مشخص نیست این روند تولید تحت لیسانس صورت می‌گیرد یا روسیه بدون موافقت ایران طراحی شاهدها را کپی کرده است. تغییرات اعمال شده شامل موتور، سرجنگی، جنس سازه و حتی رنگ بوده تا پهپادها برای استفاده در برابر پدافند پیشرفته اوکراین مناسب باشند.
- سیر تحول پهپادهای شاهد در روسیه: نخستین پهپادهای خانواده شاهد شامل مدل‌های ۱۳۱ و ۱۳۶ در سال ۲۰۲۲ استفاده شدند. روسیه سپس تولید نسخه‌های بومی با نام‌های گران-۱ و گران-۲ را آغاز کرد.
- ویژگی‌های فنی گران-۲: این پهپاد دارای ۳.۵ متر طول و برد ۲۵۰۰ کیلومتر است که کلاهک جنگی آن تا ۹۰ کیلوگرم تقویت شده و سیستم‌های ناوبری در برابر پارازیت مقاوم‌تر شده‌اند.
- تولید انبوه در کارخانه آلابوگا: این کارخانه در تاتارستان با ظرفیت تولید بیش از ۵۰۰۰ پهپاد در ماه به قطب اصلی تولید پهپاد در روسیه تبدیل شده است.
- هزینه تولید: هزینه هر فروند گران-۲ بین ۲۰ تا ۵۰ هزار دلار تخمین زده می‌شود که با گسترش تولید انبوه رو به کاهش است.
وزیر امور خارجه اسرائیل در کی‌یف: "اوکراینی‌ها یک فروند پهپاد روسی گران-۲ را که توسط پدافند هدف قرار گرفته بود به ما نشان دادند" تحلیلگران آمریکایی: "بیش از ۹۰ درصد فرایند تولید پهپادهای مدل شاهد در صنایع نظامی روسیه انجام می‌شود"
این توسعه صنعتی باعث شده ایران با تبعات سنگین همکاری نظامی با روسیه از جمله تحریم‌های اروپا روبرو شود، در حالی که از نظر اقتصادی و نظامی دستاورد قابل توجهی نداشته است.