جزئیات ارتش صد هزار نفری محمدشاه قاجار

ساختار ارتش قاجار در دوره محمدشاه

در دوره سلطنت محمدشاه قاجار، ارتش ایران ساختاری دوگانه شامل نیروهای منظم و نامنظم داشت که مجموعاً حدود ۱۰۰ هزار نفر را در بر می‌گرفت. کلنل چارلز استودارت، مستشار نظامی بریتانیا، در گزارشی خطاب به مستر الیس، وزیرمختار بریتانیا در تهران، جزئیات این ساختار را شرح داده است.

• نیروهای منظم شامل ۳۹ هزار پیاده‌نظام، ۲۰۰ سواره‌نظام و ۱۵۵۰ نیروی توپخانه
• سازماندهی در قالب ۳۹ گردان پیاده و دو گردان سواره
• توپخانه شامل ۶۰ عراده توپ که توسط اسب کشیده می‌شد
• نیروهای نامنظم شامل ۲۰ هزار تفنگچی پیاده و ۴۰ هزار سواره‌نظام

“این نیروها در مواقع اضطراری یا جنگی به خدمت گرفته می‌شدند و ساختار ثابتی نداشتند.”

واحدهای ارتش از مناطق مختلف کشور از جمله تهران، آذربایجان، عراق عجم، فارس، خراسان و کرمانشاهان تأمین می‌شدند. چهار هنگ در تهران مستقر بودند که لباس و حقوق منظم دریافت می‌کردند و نقش پشتیبان اصلی قدرت مرکزی را ایفا می‌کردند.