طرح ترافیک تهران؛ بازنگری اساسی برای عدالت و کاهش آلودگی

طرح ترافیک تهران؛ چالش‌ها و راهکارهای پیش‌رو

طرح ترافیک تهران که با هدف کاهش آلودگی هوا و ساماندهی تردد در مرکز پایتخت اجرا می‌شود، پس از سال‌ها هنوز نتوانسته به اهداف خود دست یابد. به گفته کارشناسان، این طرح بیشتر بر درآمدزایی متمرکز شده و نیازمند بازنگری اساسی است. سیستم فعلی به صورت «صفر و یک» عمل می‌کند، به این معنی که خودروها با ورود به محدوده، بدون در نظر گرفتن مدت حضور یا میزان آلایندگی، عوارض ثابتی پرداخت می‌کنند.

• ضعف‌های طرح کنونی: عدم تناسب با الگوهای واقعی سفر شهروندان و وضعیت پراکنده آلودگی هوا در سطح شهر
• پیشنهادات کارشناسی: استفاده از داده‌های هوشمند، پارامترهای کیفیت هوا و تراکم ترافیک برای تعیین عوارض عادلانه‌تر
• مدل‌های موفق جهانی: اجرای طرح‌های مشابه در کشورهایی مانند سنگاپور با محاسبه عوارض بر اساس آلایندگی و مدت حضور
• دیدگاه مسئولان: تأکید بر لزوم بازنگری در محدوده، مکانیزم اجرا و شاخص‌های مدیریت ترافیک
• حمایت از گروه‌های خاص: معافیت‌های اعطا شده به بیماران خاص، جانبازان و پزشکان در چارچوب عدالت اجتماعی

سیدمجتبی شفیعی، دبیر شورای عالی ترافیک کشور: «هدف از این طرح کاهش آلودگی هواست، نه کاهش ترافیک. آلودگی به صورت یک طیف پراکنده در سطح شهر وجود دارد و طرح باید بر این اساس بازطراحی شود.»

جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران: «طرح ترافیک ایده‌آل نیست و باید این ساختار با قدمت بیش از ۴۰ سال بازنگری اساسی شود. الگوی جدید باید منجر به کاهش ترافیک و آلایندگی شود.»

با توجه به پیچیدگی‌های موجود، به نظر می‌رسد تحقق طرح ترافیک عادلانه و کارآمد مستلزم به کارگیری فناوری‌های نوین و توجه همزمان به ابعاد محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی است.