عدم احتمال شکلگیری برجام ۲؛ اختلافات فراتر از مسائل هستهای
تحلیلگر ترکیهای معتقد است اگرچه آمریکا و ایران تمایل به گفتوگو دارند، اما تشکیل برجام جدید بعید است زیرا اختلافات شامل برنامه موشکی ایران نیز میشود. اسرائیل دریافت حمایت آمریکا محدود است و تصمیم ایران برای تولید سلاح بیشتر جنبه چانهزنی دارد.
تحلیلی بر وضعیت برجام و آینده مذاکرات هستهای
مقاله شبنم اودوم پژوهشگر ترکیهای که بیش از بیست سال در حوزه منع گسترش سلاحهای هستهای فعالیت داشته، نشان میدهد که اگرچه طرفین اصلی منازعه یعنی ایالات متحده و ایران تمایل خود را برای گفتوگوهای دیپلماتیک اعلام کردهاند، اما شکلگیری «برجام ۲» بعید به نظر میرسد. دلیل اصلی این است که اختلافات اکنون فراتر از برنامه هستهای رفته و برنامه موشکی ایران را نیز دربرمیگیرد. نویسنده با اشاره به تاریخچه مذاکرات از سال ۲۰۰۴ و تشکیل گروه «EU۳+۳» تأکید میکند که وزن قدرتهای بزرگ بهویژه آمریکا همیشه تعیینکننده نتیجه مذاکرات بوده است.
- غنیسازی اورانیوم به عنوان حق قانونی کشورهای غیرهستهای عضو NPT اما مشروط به پذیرش نظارتهای آژانس
- نگرانی جامعه بینالمللی از تجربه عراق و لزوم اجرای پروتکل الحاقی برای شفافیت کامل فعالیتهای هستهای
- نقطه عطف مذاکرات با تغییر رویکرد مسالمتجویانه در دو دولت و تمرکز بر حل مشکل در سطح فنی
- رسیدن غنای اورانیوم ایران به حدود ۶۰ درصد به عنوان جرقه اصلی نگرانیهای اخیر
«برجام از نظر حقوقی پایان یافته است، اما دیپلماسی نه» - شبنم اودوم «اسرائیل دریافت که حمایت آمریکا نیز حدی دارد و جنگ به دلیل مزیت جغرافیایی ایران پایان یافت»
نویسنده در پایان اشاره میکند که برای ایران امکان «هستهایشدن» بیش از آنکه هدف نهایی باشد، به عنوان اهرم چانهزنی با غرب عمل میکند. اگرچه رویکرد ترامپ بر روابط اقتصادی متمرکز بود، اما نگرانیهای امنیتی اسرائیل مانع از شکلگیری توافق تجاری خواهد شد.
