اذان در گوش نوزاد: صدای نخستین ایمان در فرهنگ ایرانی
سنت اذان گفتن در گوش نوزاد که ریشه در آموزههای اسلامی دارد، نه تنها یک آیین مذهبی بلکه اعلام ورود انسان به جهان ایمان است. این سنت در مناطق مختلف ایران با آداب و رسوم محلی ویژهای اجرا میشود.
اذان در گوش نوزاد: سنتی دیرینه در فرهنگ اسلامی-ایرانی
سنت اذان گفتن در گوش نوزاد یکی از کهنترین آیینهای مذهبی در فرهنگ ایرانی است که ریشه در حدیث امام صادق(ع) دارد. بر اساس این حدیث، "هرگاه کودکی زاده شود، در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگو تا شیطان از او دور شود." این عمل تنها یک آیین مذهبی نیست، بلکه نوعی اعلام رسمی ورود انسان به جهان ایمان محسوب میشود. نخستین واژهای که به گوش نوزاد میرسد، نام خداست و این از دید روانشناسان دینی، نوعی "نقشپذیری اولیه معنوی" در ذهن نوزاد ایجاد میکند.
- ریشه نبوی: این سنت از پیامبر اکرم(ص) آغاز شده و در منابع شیعی مانند وسائلالشیعه ثبت شده است
- عملکرد معنوی: ایجاد پناهگاه از وسوسههای شیطانی و تلقین توحید در ناخودآگاه نوزاد
- اثرات روانی: ایجاد احساس امنیت عاطفی melalui شنیدن صدای مهربان پدر در نخستین لحظات زندگی
- هویتسازی: اعلام تعلق نوزاد به جامعهای مؤمن و خداجو
- تنوع منطقهای: اجرای این سنت با آداب محلی مختلف در سراسر ایران
امام صادق(ع) میفرمایند: "هرگاه کودکی زاده شود، در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگو تا شیطان از او دور شود"
مادری از تجربه خود میگوید: "وقتی پسرم به دنیا آمد، همسرم خودش اذان گفت. آن لحظه یکی از عمیقترین لحظات زندگیام بود"
این سنت در کنار آیینهای دیگری مانند عقیقه و نامگذاری، بخشی از حافظه فرهنگی ایران اسلامی را تشکیل میدهد و پیوندی ناگسستنی بین نسلهای مختلف ایجاد میکند.
