شاتون زدن خودرو: بررسی علل، نشانه‌ها و روش‌های پیشگیری
شاتون زدن به معنای شکستگی یا تغییر شکل شاتون در موتور خودرو است که یکی از شدیدترین خرابی‌های موتور محسوب می‌شود. این مقاله به بررسی علل اصلی، نشانه‌های هشداردهنده و راهکارهای پیشگیری می‌پردازد.
شاتون زدن خودرو: علل و نشانه‌ها
شاتون زدن یکی از بدترین خرابی‌های موتور است که معمولاً ناشی از ترکیب عوامل مکانیکی و حرارتی رخ می‌دهد. شاتون قطعه‌ای میله‌ای است که پیستون را به میل‌لنگ متصل کرده و حرکت رفت و برگشتی پیستون را به حرکت چرخشی تبدیل می‌کند. هنگامی که فشار بیش از حد به این قطعه وارد شود، ممکن است خم شده، بشکند یا از جای خود خارج شود که در شدیدترین حالت می‌تواند دیواره بلوک سیلندر را سوراخ کند.
علل اصلی شاتون زدن
- روغن‌کاری نامناسب: کمبود روغن یا کیفیت پایین باعث فرسایش یاتاقان‌ها و افزایش اصطکاک می‌شود
- داغ شدن بیش از حد موتور: انبساط قطعات فلزی و کاهش تحمل مکانیکی
- خرابی یاتاقان: ایجاد لقی بین شاتون و میل‌لنگ و ضربات متوالی
- نفوذ آب به سیلندر (قفل هیدرولیکی): مقاومت ناگهانی در حرکت پیستون
- رانندگی در دور موتور بالا: فشار مکانیکی و حرارتی زیاد به اجزای موتور
نشانه‌های هشداردهنده
- صدای تق‌تق فلزی ریتمیک از پایین موتور
- کاهش شدید قدرت موتور و مشکل در شتاب‌گیری
- افت فشار روغن و روشن شدن چراغ هشدار
- سوراخ شدن بلوک سیلندر در موارد پیشرفته
شاتون زدن و یاتاقان زدن اگرچه علائم مشابهی دارند اما از نظر فنی متفاوت هستند. یاتاقان زدن ممکن است منجر به شاتون زدن شود.
پیشگیری از این مشکل با رعایت نکاتی چون تعویض به موقع روغن، کنترل سیستم خنک‌کننده، استفاده از سوخت مناسب و اجتناب از رانندگی در دور موتور بالا امکان‌پذیر است.