از حسنک وزیر تا مصدق؛ نخبه‌کشی تراژدی تاریخی ایران

تحلیل کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی

کتاب «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» نوشته علی رضاقلی به بررسی الگوی تکراری حذف نخبگان اصلاح‌طلب در تاریخ ایران می‌پردازد. این اثر که به یک گفتمان تاثیرگذار تبدیل شده، با روایتی جذاب نشان می‌دهد که چگونه ساختار سیاسی استبدادی بارها اصلاح‌گران را قربانی کرده است. کتاب سه پرده اصلی را تحلیل می‌کند: قائم‌مقام فراهانی که تلاش‌هایش برای ایجاد دولت مدرن با مخالفت درباریان روبرو شد، امیرکبیر که برنامه‌های توسعه‌طلبانه‌اش با اتحاد نیروهای داخلی و خارجی به شهادت انجامید، و محمد مصدق که حرکت ملی شدن نفت با کودتای خارجی خنثی شد.

• تمرکز کتاب بر ساختار سیاسی به عنوان عامل اصلی ناکامی توسعه
• روایت تراژدی سه‌پرده‌ای حذف نخبگان ایرانی
• تحلیل نقش نیروهای خارجی در مقابله با اصلاحات
• عدم تعریف دقیق مفهوم «نخبه» و محدود شدن به رجال سیاسی
• غفلت از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی نخبه‌کشی

"این کتاب یک کالبدشکافی دردناک از یک زخم کهنه است" "خواندن آن برای هر ایرانی دغدغه‌مند، نه یک انتخاب، که یک ضرورت است"