خانه‌دار شدن مستاجران در ایران: رویایی که هر روز دورتر می‌شود
به‌رغم وعده‌های دولت در مهار بازار مسکن، تورم سالانه خرید و اجاره خانه همچنان بالاست و طرح‌های حمایتی مانند نهضت ملی مسکن نیز نتوانسته امید خانه‌دار شدن را در مستاجران زنده نگه دارد.
بحران مسکن در ایران و ناکامی طرح‌های حمایتی
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های خود را تجربه می‌کند. قیمت خرید خانه روزبه‌روز افزایش یافته و توان خرید مردم به شدت کاهش یافته است. مستأجران نیز در سایه تورم شدید اجاره‌بها با فشار اقتصادی سنگینی مواجه‌اند. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تورم سالانه مسکن طی یک‌سال منتهی به مهرماه امسال ۳۶.۶ درصد بوده و تورم سالانه اجاره نیز به ۳۶.۵ درصد رسیده است. این ارقام نشان می‌دهد نه‌تنها سیاست‌های کنترلی دولت در بازار مسکن بی‌اثر بوده، بلکه هزینه‌های جانبی مسکن نیز با شتابی بیشتر افزایش یافته است.
- وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در قالب نهضت ملی مسکن تنها به تحویل ۵۱ هزار واحد منجر شده است
- تأخیر گسترده در اجرای پروژه‌ها و افزایش نارضایتی متقاضیان
- مشکل بازگشت آورده‌های متقاضیان انصرافی از طرح‌های حمایتی
- عدم شفافیت در روند تحویل زمین و واحدهای مسکونی
- زمین‌های غیرقابل سکونت در طرح جوانی جمعیت
«سال ۱۴۰۰ با قرض و فروش ماشین‌مان برای ثبت‌نام اقدام کردیم به امید اینکه روزی صاحب‌خانه شویم، اما امروز نه تنها خانه‌دار نشده‌ایم بلکه حتی خودرویی هم نداریم.»
«از ابتدای ثبت‌نام این طرح تاکنون هیچ زمینی تحویل داده نشده است. پس از پیگیری‌های مکرر، نقطه‌ای را به ما نشان دادند که کارخانه‌های صنعتی و بهشت زهرا واقع شده و اصلاً قابلیت سکونت ندارد.»
کارشناسان اقتصادی معتقدند ریشه اصلی بحران در بازار مسکن، نبود سیاست‌گذاری منسجم و پایدار است. تعدد طرح‌ها، نبود برنامه اجرایی شفاف، و کم‌کاری در حوزه تأمین زمین و تسهیلات بانکی موجب شده تا بازار مسکن از کنترل خارج شود. اگر دولت در کنار سیاست‌های ساخت و ساز، به اصلاح نظام مالیاتی، عرضه زمین ارزان، و حمایت از تولیدکنندگان واقعی مسکن نپردازد، بحران موجود در سال‌های آینده به مراتب شدیدتر خواهد شد.