پروژه فکری داود فیرحی: از شالودهشکنی سنت تا احیای «پیامبر قرارداد»
تحلیل پروژه فکری زندهیاد دکتر داود فیرحی در بازخوانی سنت سیاسی اسلام با تمرکز بر مدینه پیامبر به عنوان الگوی تحلیل سیاسی. فیرحی سنت قراردادگرای پیامبر را در مقابل سنت قدرتمحور خلفا قرار میدهد و مدینه را قابل مقایسه با آتن در تمدن غرب میداند.
پروژه فکری داود فیرحی: بازخوانی سنت سیاسی اسلام
آثار داود فیرحی پژوهشگر اندیشه سیاسی اسلام، تلاشی چندوجهی برای شالودهشکنی سنت سیاسی و ارائه قرائتی جدید از صدر اسلام است. محور اصلی پروژه فیرحی بازگشت به صدر اسلام و تعیین تکلیف با سنت سیاسی پیامبر است. او معتقد بود برای پاسخ به مسائل سیاسی جهان مدرن، باید به مبداء سنت اسلامی بازگشت و تفسیری هنجاری از حکمرانی پیامبر ارائه داد.
محورهای اصلی اندیشه فیرحی
- بازگشت به صدر اسلام با تمرکز بر دغدغه «قرارداد در سیاست»
- احیای سنت قراردادگرای پیامبر در مقابل تصویر «مصلح مسلح»
- نقد سنت سیاسی خلفا که جایگزین سنت پیامبر شده است
- استراتژی تغییب برای کشف تفاسیر پنهان سنت
- الگوسازی از مدینه پیامبر comparable با جایگاه آتن در تمدن غرب
فیرحی استدلال میکند: «اگر آتن با جمعیت محدود میتواند معیار تحلیل نظم سیاسی غرب باشد، مدینه پیامبر نیز میتواند به عنوان اولین ساختار تمدن اسلامی الگوی تحلیلی امروز قرار گیرد.»
او تأکید داشت: «تعداد جنگهای پیامبر در برابر قراردادهایی که منعقد کرد بسیار ناچیز بود؛ موفقیت پیامبر مبتنی بر رضایت و قرارداد بود نه زور سلاح.»
فیرحی با استفاده از روششناسی میشل فوکو به نقد سنت قدرتمحور پرداخت و تلاش کرد قسمتهای دیدهنشده سنت را آشکار کند. پروژه او در نهایت مسیری برای نوگرایی دینی از طریق «جدید در قدیم» ترسیم میکند.
