پرندگان مهاجر بدون «GPS» چطور راه خود را پیدا می‌کنند؟
عجیب‌ترین توانایی پرنده‌ها برای تشخیص مسیر، حس میدان مغناطیسی زمین است؛ چیزی شبیه یک GPS طبیعی. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مولکول‌های حساس به نور در چشم پرنده یا ذرات مغناطیسی موجود در منقارشان، نقشی کلیدی در این سیستم مسیریابی دارند.
توانایی‌های مسیریابی پرندگان مهاجر
پرندگان مهاجر هزاران کیلومتر در سال پرواز می‌کنند و سفرهای بین‌قاره‌ای انجام می‌دهند. پشت این توانایی حیرت‌انگیز، مجموعه‌ای از سازوکارهای حسی نهفته است که بخش زیادی از آن برای ما انسان‌ها هنوز ناشناخته است. بخش عمده مهارت مسیریابی پرنده‌ها، ژنتیکی است؛ یعنی مسیر تقریبی، زمان شروع مهاجرت و حتی شدت میل به حرکت، در ژن‌های آنها کُدگذاری شده و از والدینشان به ارث می‌رسد. اما پرنده‌ها هنگام پرواز یک "جعبه‌ابزار حسی" هم همراه خود دارند که در شرایط مختلف فعال می‌شود.
- پرنده‌هایی که قبلاً مهاجرت کرده‌اند، نقشه‌ای بصری از رودخانه‌ها، کوه‌ها و خطوط ساحلی را در ذهنشان دارند
- پرنده‌هایی که مسیر عبوری‌شان از روی اقیانوس‌ها می‌گذرد به حس بویایی‌شان وابسته می‌شوند
- گروهی دیگر از پرنده‌ها با کمک خورشید جهت را پیدا می‌کنند
- بیشتر پرنده‌ها شب‌پرواز هستند و به نقشه ستاره‌ها تکیه می‌کنند
- شاید عجیب‌ترین توانایی پرنده‌ها برای تشخیص مسیر، حس میدان مغناطیسی زمین است
«مولکول‌های حساس به نور در چشم پرنده یا ذرات مغناطیسی موجود در منقارشان، نقشی کلیدی در این سیستم مسیریابی دارند»
«پرنده‌ها همه این نشانه‌ها را با هم ترکیب می‌کنند و همین انعطاف‌پذیری پیچیده باعث می‌شود تا پرنده‌ها تقریباً هیچ‌وقت راهشان را گم نکنند»
پرنده‌ها با ترکیب هوشمندانه این نشانه‌های مختلف و انعطاف‌پذیری در انتخاب روش مسیریابی بر اساس شرایط جوی، سیستم ناوبری بسیار کارآمدی ایجاد کرده‌اند که برای ادامه بقای نسل آنها حیاتی است.
