سرنوشت کتابفروشی‌های قدیمی اردبیل؛ از مشروطه تاکنون

تاریخچه کتابفروشی‌های اردبیل

اردبیل به عنوان یکی از شهرهای غنی از نظر تاریخ و فرهنگ ایران، پس از انقلاب مشروطه شاهد آغاز فعالیت‌های چاپ و نشر بود. کتابفروشی احمدیه که در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی در کاروانسرای حاج رحیم تأسیس شد، اولین کتابفروشی این شهر بود و به زودی به چاپخانه ارتقا یافت. ویژگی‌های منحصر به فرد کتابفروشی‌های اردبیل شامل ارتقا به چاپخانه، مطالبه‌گری، تأثیر در مسائل سیاسی-اجتماعی و فعالیت‌های خیریه بود.

• کتابفروشی جلال جلیلیان در سال ۱۳۲۴ برای استان شدن اردبیل نامه‌ای به سازمان ملل نوشت
• کتابفروشی جودت پس از فعالیت در فرقه دموکرات آذربایجان در آتش سوزی ۱۳۲۵ تخریب شد
• کتابفروشی دیانا مغازه خود را وقف بهزیستی کرد و به نیازمندان کتاب امانت می‌داد

رئیس بنیاد ایران‌شناسی اردبیل می‌گوید: "کتابفروشان اردبیل علاوه بر فروش کتاب، در زمینه خبرنگاری و پژوهشگری نیز فعال بودند"

در کتاب «پیشگامان چاپ اردبیل» آمده: "دهه ۳۰ اوج تأسیس کتابفروشی در اردبیل بود و هر سال به تعداد آنها افزوده می‌شد"

دهه‌های ۲۰ تا ۵۰ شمسی دوره طلایی کتابفروشی‌های اردبیل بود که کتابفروشی‌های صابر، اتفاق، مقصودی، یاوریان و بهروز از جمله آنها محسوب می‌شدند. اگرچه بسیاری از این کتابفروشی‌ها به دلایل مختلف از جمله آتش‌سوزی‌ها و تحولات اجتماعی از بین رفتند، اما برخی مانند یاوریان و بهروز همچنان فعال هستند. امروزه کتابفروشی‌های جدیدی نیز به همت نهادها و سازمان‌های مختلف در اردبیل ایجاد شده‌اند که به نیازهای فرهنگی جامعه پاسخ می‌دهند.