چگونه آلودگی هوا باعث پیری زودرس مغز می‌شود؟
رئیس انجمن علمی سالمندی ایران هشدار داد: آلودگی هوا خطر زوال شناختی و آلزایمر را ۱۰ تا ۶۰ درصد افزایش می‌دهد. ذرات ریز PM۲.۵ مستقیماً به مغز نفوذ کرده و باعث التهاب مزمن و تخریب عصبی میشوند.
تاثیر آلودگی هوا بر پیری زودرس مغز
آلودگی هوا تنها بر سیستم تنفسی تاثیر ندارد بلکه می‌تواند باعث پیری زودرس مغز و افزایش خطر زوال شناختی و آلزایمر شود. بر اساس تحقیقات علمی، قرارگیری طولانی‌مدت در معرض هوای آلوده خطر ابتلا به این بیماری‌ها را بین ۱۰ تا ۶۰ درصد افزایش می‌دهد. ذرات ریز معلق (PM۲.۵) به‌قدری کوچک هستند که از ریه وارد خون شده و حتی از طریق عصب بویایی مستقیم به مغز می‌رسند.
مکانیسم‌های آسیب مغزی ناشی از آلودگی
- ایجاد التهاب مزمن در سلول‌های عصبی که مانند سوختن آرام مغز عمل می‌کند
- ایجاد استرس اکسیداتیو شدید و تجمع رادیکال‌های آزاد
- تضعیف سد خونی-مغزی که باعث نفوذ آسان‌تر آلاینده‌ها به مغز می‌شود
- افزایش رسوب پروتئین‌های آمیلوئید و تاو که امضای زیستی آلزایمر هستند
گروه‌های پرخطر
سالمندان، افراد دارای ژن APOE۴، کودکان، بیماران قلبی-عروقی و افرادی که سال‌ها در کلان‌شهرهای آلوده زندگی کرده‌اند بیشتر در معرض خطر هستند.
دکتر دلبری هشدار می‌دهد: "آلودگی هوا فقط مسئله ریه نیست؛ مغز را تا ۱۰ سال زودتر پیر می‌کند"
راهکارهای محافظتی
برای روزهای آلوده استفاده از ماسک N۹۵، بسته نگه‌داشتن درها و پنجره‌ها، تغذیه ضدالتهاب و پرهیز از ورزش در فضای باز توصیه می‌شود. راهکارهای بلندمدت شامل استفاده از تصفیه‌هوا، کاهش قندهای ساده، خواب کافی و کاهش زمان حضور در ترافیک است.
