خاطرات علم: نگرانی شاه از خشکسالی و گفت‌وگو با سفیر آمریکا درباره خرید اسلحه

خاطرات علم از دیدار با محمدرضا پهلوی

در روز چهارشنبه ۴ آذر ۱۳۴۹، اسدالله علم با محمدرضا پهلوی دیدار کرد. شاه از عدم بارش باران ابراز نگرانی نمود. علم سپس وضعیت جهانی را شرح داد و به تمرکز نیروی دریایی شوروی در اقیانوس هند اشاره کرد که ممکن است جنبه دفاعی در برابر چین و زیردریایی‌های آمریکایی داشته باشد. شاه در پاسخ فرمودند: “برای شوروی و آمریکا بهتر است در مناطقی مانند خلیج‌فارس حضور نداشته باشند.”

درخواست‌های شاه از آمریکا

شاه دستور دادند سفیر آمریکا فراخوانده شود و پیام‌های زیر به او منتقل گردد:

• پیگیری وضعیت خرید اسلحه
• افزایش تعداد خلبانان ایرانی تحت آموزش در آمریکا از ۸۱ نفر
• تسریع در حل مسئله اضافه برداشت نفت توسط شرکت‌های نفتی

هشدار شاه به آمریکا

شاه تأکید کردند اگر موضوع آموزش و اسلحه ارتش حل نشود، با وجود تمایل به همکاری با آمریکا، به سراغ کشورهای دیگر خواهند رفت. همچنین پیشنهاد ایجاد پایگاه آموزشی در آمریکا با هزینه ایران را مطرح نمودند.

شاه فرمودند: “اگر موضوع تعلیمات و اسلحه ارتش حل نشود، ناچار به سراغ کشورهای دیگر خواهم رفت.”

گفت‌وگو با سفیر آمریکا

علم در بعدازظهر با سفیر آمریکا ملاقات کرد. سفیر اقدامات خود را در جهت احیای اعتبارات فروش اسلحه به ایران تشریح کرد. علم همچنین درخواست خرید دو ناوشکن جنگی و علت سفر فرح پهلوی به مسکو را “برای مشاهده هنر و موسیقی” عنوان نمود.

این خاطره روابط ایران و آمریکا در دوران پهلوی و دغدغه‌های نظامی و سیاسی شاه را به تصویر می‌کشد.