کشف نهادهای نابودگر و نقش حیاتی گذار سیاسی در فروپاشی سوسیالیسم

نظریه والری جین بانس در تحلیل فروپاشی سوسیالیسم

والری جین بانس، پژوهشگر برجسته سیاست تطبیقی، با بررسی فرآیند فروپاشی نظام‌های سوسیالیستی به این نتیجه رسید که فروپاشی نه به عوامل بیرونی، بلکه به سکوت و رکود نهادی درونی مربوط می‌شود. ساختارهایی که برای کنترل طراحی شده بودند در بلندمدت به ابزار فرسایش قدرت تبدیل شدند.

نقش رهبری در گذار سیاسی

بانس در کتاب "آیا رهبران جدید تغییر ایجاد می‌کنند؟" به تحلیل رابطه میان رهبران سیاسی و ساختارهای نهادی پرداخت. او استدلال می‌کند که دوره‌های کوتاه "گذار رهبری" حیاتی هستند زیرا امکان بازآرایی سریع سیاست‌ها را فراهم می‌کنند.

• تأکید بر ویژگی‌های زمینه‌ای هر کشور در موفقیت گذار
• نبود الگوی جهانی یکسان برای دموکراتیک‌سازی
• اهمیت تعامل خاص میان نخبگان سیاسی و نیروهای اجتماعی

"سوسیالیسم به دلیل طراحی درونی خود در نهایت مسیر فروپاشی را هموار کرد"

"آنچه گذار را موفق یا ناموفق می‌کند، تعامل خاص میان نیروهای اجتماعی، توانایی نهادی دولت و تجربه تاریخی هر کشور است"

بانس همچنین با مقایسه انقلاب‌های رنگی و قیام‌های جهان عرب، تفاوت‌های بنیادین این دو موج را از منظر انسجام اجتماعی و نوع اقتدارگرایی تبیین کرده است. آثار او همچنان به عنوان منابع کلیدی در مطالعات سیاست تطبیقی مورد استفاده قرار می‌گیرند.