سقوط تولید تریاک افغانستان و بحران تأمین مواد دارویی در ایران
کاهش ۹۵ درصدی تولید تریاک در افغانستان و افت شدید کشفیات مواد مخدر در ایران، زنجیره تأمین مواد اولیه دارویی را با تهدید جدی مواجه کرده است. ایران سالانه به ۴۰۰-۵۰۰ تن تریاک خالص برای تولید دارو نیاز دارد.
بحران تأمین تریاک دارویی در ایران
کاهش تولید تریاک افغانستان تا ۹۵ درصد پس از تسلط طالبان و افت شدید کشفیات مواد مخدر در ایران، نظام سلامت کشور را با چالش جدی در تأمین مواد اولیه دارویی مواجه کرده است. ایران سالانه به ۴۰۰ تا ۵۰۰ تن تریاک خالص برای تولید داروهایی مانند مورفین و کدئین نیاز دارد.
- کشفیات تریاک در ایران از میانگین ۵۶۰ تن به ۲۰۹ تن در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته
- خلوص تریاک مکشوفه از ۲۶٪ به ۱۱٪ افت کرده و برای مصرف دارویی غیرقابل استفاده است
- واردات ۵۰ تن تریاک سالانه با هزینه ۷۲ تا ۸۰ همت انجام می‌شود
- تولید افغانستان از ۶۲۰۰ تن در ۲۰۲۲ به ۳۳۳ تن در ۲۰۲۳ سقوط کرده است
- سطح زیر کشت خشخاش از ۲۳۳ هزار به ۱۰ هزار هکتار کاهش یافته
“تغییرات ژئوپلیتیکی بحران تأمین را تشدید کرده و دسترسی ایران به مواد اولیه را محدود ساخته است.”
“کشت کنترل‌شده شقایق دارویی به عنوان راهبرد پایدار برای تضمین امنیت دارویی کشور مطرح شده است.”
کارشناسان کشت گونه‌های دارویی شقایق الیفرا و شقایق ایرانی را پیشنهاد می‌دهند که قابلیت تولید تریاک خام ندارند اما امکان استخراج مواد مخدر دارویی در کارخانه فراهم می‌کنند.
