نسبت مجلس با مدرس: نماد استقلال رأی و شجاعت در تاریخ پارلمان ایران
بررسی نقش تاریخی سیدحسن مدرس در مجلس شورای ملی و ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس دوازدهم در مقایسه با میراث فکری و رفتاری این روحانی سیاستورز که نماد استقلال رأی و پایبندی به منافع ملی است.
نقش تاریخی سیدحسن مدرس در مجلس شورای ملی
سیدحسن مدرس بهعنوان نماد استقلال رأی و شجاعت در نقد قدرت در تاریخ پارلمان ایران شناخته میشود. ورود او به مجلس دوم مشروطه بهعنوان ناظر شرعی آغازگر مسیری بود که در ادوار مختلف مجلس تداوم یافت. مدرس در مواجهه با اولتیماتوم روسیه گفت: «اگر مجلس امروز زیر بار این اولتیماتوم برود، استقلال ایران از میان میرود. ما از مرگ نمیترسیم؛ ما از قبول ذلت میترسیم.»
- مخالفت با جمهوریخواهی رضاخان: مدرس در دوره پنجم مجلس بهصورت علنی با طرح جمهوریخواهی رضاخان مخالفت کرد
- دفاع از اختیارات مجلس: تأکید بر اصل تفکیک قوا و برتری مجلس در نظام مشروطه
- هشدار درباره تمرکز قدرت: اخطار نسبت به تعطیلشدن تدریجی نهادهای مشروطه
- پایبندی به منافع ملی: مقاومت در برابر فشارهای خارجی و داخلی
«جمهوری که مورد بحث است، نه جمهوری است و نه آزادی؛ این همان استبداد است، اما در لباسی دیگر. من با جمهوری مخالف نیستم، با جمهوریِ شما مخالفم.»
«قانون اگر در دست قدرت مطلقه قرار گیرد، وسیله استبداد میشود. شما امروز اختیارات را تفویض میکنید، فردا چگونه بازپس خواهید گرفت؟»
امروز در سالگرد شهادت مدرس که به عنوان «روز مجلس» نامگذاری شده، ارجاع نمایندگان به نام او بیانگر نیاز اجتماعی به الگویی برای کنشگری سیاسی است که هم استقلال فردی نماینده را به رسمیت بشناسد و هم رفتار او را در چارچوب مصالح عمومی تعریف کند.
