تداوم نظام چندنرخی ارز در ایران و خطر تبدیل شدن به سرنوشت ونزوئلا و آرژانتین
تحلیل پیچیدگیهای تکنرخی کردن ارز در ایران و خطرات ادامه نظام چندنرخی که میتواند اقتصاد ایران را به سرنشتی مشابه ونزوئلا و آرژانتین دچار کند.
نظام چندنرخی ارز در ایران و خطرات ادامه آن
تکنرخی کردن ارز در ایران در ظاهر تصمیمی فنی و ساده به نظر میرسد، اما در عمل یکی از پیچیدهترین اصلاحات ساختاری اقتصاد ایران است. کمتر کشوری در جهان امروز از نظام چندنرخی ارز استفاده میکند، حتی کشورهایی که تورمهای بسیار بالا داشتهاند. چندنرخی بودن ارز طی سالها به بخشی از سازوکار تأمین مالی دولت تبدیل شده و دولت نیز از این وضعیت منتفع بوده است.
- چندنرخی بودن ارز منبعی عمده برای «درآمد پنهان» دولت بوده است
- تکنرخیسازی ریشه بسیاری از فسادها و لابیها را میخشکاند
- در کوتاهمدت برخی گروهها بازنده و برخی برنده میشوند
- تکنرخیسازی نیازمند انضباط مالی و بهبود روابط خارجی است
- بدترین سناریو: تورم مهارناشدنی و دلاریزه شدن اجباری اقتصاد
حسین عبده تبریزی: “کمتر کشوری در جهان امروز از نظام چندنرخی ارز استفاده میکند، حتی کشورهایی که تورمهای بسیار بالا داشتهاند.”
“بدترین سناریو دقیقاً این است: قیمتها آزاد میشوند، اما اقتصاد آزاد نمیشود.”
بدترین سناریو زمانی رخ میدهد که تورم از شکل «بالا» به شکل «مهارناشدنی» تبدیل شود، مشابه تجربه ونزوئلا و آرژانتین. در این وضعیت، اقتصاد «به زور» دلاریزه میشود و مردم خودشان همهچیز را به دلار قیمتگذاری میکنند. این آزادسازی بدون اصلاح، گرانی بدون بهبود و فشاری سنگین ایجاد میکند که جامعه را فرسوده و توان تصمیمگیری دولت را ضعیفتر میکند.
