اصل ۸۵ و چالش قانونگذاری خارج از مجلس: آیا مجلس هنوز در راس امور است؟
تحلیلی درباره چالشهای قانونگذاری خارج از مجلس شورای اسلامی و نقش شوراهای عالی مانند شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی انقلاب فرهنگی در تصمیمگیریهای کلان کشور که مرز بین سیاستگذاری و قانونگذاری را کمرنگ کرده است.
اصل ۸۵ قانون اساسی و چالشهای قانونگذاری خارج از مجلس
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی را به عنوان تنها نهاد قانونگذار کشور معرفی میکند. اصل ۸۵ به صراحت تأکید دارد که اختیار قانونگذاری قابل واگذاری به نهادهای دیگر نیست. با این حال، در سالهای اخیر نقش شوراهای عالی مانند شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و جلسات روسای قوا در اتخاذ تصمیمات با پیامدهای عمومی افزایش یافته است.
- شورای عالی فضای مجازی در حوزه فیلترینگ و محدودیتهای اینترنتی تصمیماتی اتخاذ کرده که جنبه قانونگذاری دارد
- شورای عالی انقلاب فرهنگی در طراحی سیاستهایی مانند "گشت ارشاد" نقش کلیدی ایفا کرده است
- جلسات سران قوا منجر به تصمیماتی مانند افزایش قیمت بنزین به ۳۰۰۰ تومان در آبان ۹۸ شد
علی مطهری: "مجمع تشخیص طبق اصل ۱۱۲ حق داوری دارد نه حق دخل و تصرف در مصوبات مجلس"
علیرضا نجمی: "اصل ۸۵ به وضوح بر انحصار قانونگذاری در دایره مجلس تأکید دارد"
این روند نه تنها شفافیت و پاسخگویی را کاهش داده، بلکه جایگاه مجلس به عنوان نماد اراده عمومی را تضعیف کرده است. بازگشت به روح قانون اساسی و تقویت کارکردهای واقعی مجلس ضروری به نظر میرسد.
