داروین: کتاب اسپنسر سراسر «ورّاجی» و اصول کلی است/ اسپنسر علامه‌ای خودآموخته

هربرت اسپنسر: فیلسوف فراموش‌شده قرن نوزدهم

هربرت اسپنسر (۱۸۲۰-۱۹۰۳) علامه‌ای خودآموخته بود که در زمینه‌های مختلفی از جمله جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، روان‌شناسی و زیست‌شناسی تکاملی می‌نوشت. او در دوران خود یک فیلسوف سلبریتی محسوب می‌شد اما پس از مرگ به نسبت فراموش شد. اسپنسر شهرت خود در زیست‌شناسی تکاملی را مدیون وضع واژه «بقای اصلح» است که پس از مطالعه آثار داروین پیشنهاد کرد.

• اسپنسر تلاش کرد لامارکیسم را با داروینیسم تلفیق کند
• داروین شخصاً نظرات اسپنسر را چندان مفید نمی‌دانست
• نقش اسپنسر در شکل‌دهی به جامعه‌شناسی و اقتصاد قابل توجه بود
• آثار کمی از اسپنسر به فارسی ترجمه شده است
• فلسفه او در قرن بیستم دیگر خریداری نداشت

داروین در نامه‌ای می‌نویسد: «کتاب اسپنسر مرا عمیقاً مأیوس کرد: سراسر وراجی و اصول کلی»

آگوست وایسمان درباره اسپنسر می‌گوید: «هدف اصلی اسپنسر اثبات صحت اصل لاماریکی بود که بسیاری در همکاری آن با انتخاب طبیعی شک کرده بودند»

با وجود تأثیرات اولیه، دیدگاه‌های اسپنسر به‌ویژه در فلسفه زیست‌شناسی برای علم‌ورزان امروزی جذابیتی ندارد و بیشتر دارای اهمیت تاریخی است.