پیش‌بینی امام سجاد از انحراف آخرالزمانی‌ها از سوره توحید و مفهوم تعمّق

تحلیل حدیث متعمقون از امام سجاد(ع)

این حدیث به پیش‌بینی امام سجاد(ع) درباره ظهور گروه‌هایی در آخرالزمان اشاره دارد که با تعمّق افراطی در مسائل توحیدی از راه حق منحرف می‌شوند. خداوند سوره‌های «اخلاص» و بخشی از سوره «حدید» را برای هدایت این گروه نازل کرد تا از گمراهی آنان جلوگیری کند.

• تحلیل لغوی: واژه «تعمّق» در منابع لغت عربی از خلیل بن احمد تا تاج العروس به معنای افراط، زیاده‌روی و تکلف آمده است
• استدلال حدیثی: در احادیث متعدد از ائمه(ع) و پیامبر(ص) بر منفی بودن تعمّق و نهی از آن تأکید شده است
• استدلال عقلی: شناخت خدا تنها از طریق آیات قرآن و تفسیر اهل بیت(ع) ممکن است و تعمّق ورای آن موجب هلاکت است

امام سجاد(ع) فرمودند: «هر کس بخواهد چیزی ورای آنچه در این آیات آمده جستجو کند، هلاک شده است»

پیامبر(ص) فرمودند: «از تعمق در دین برحذر باشید که خداوند دین را آسان قرار داده است»

این پژوهش نشان می‌دهد تعمّق نکوهیده به معنای افراط در تفکر عقلی بدون تمسک به معارف اهل بیت(ع) است و نه ژرف‌نگری علمی معتدل.