تشویق یا تحذیر؟ راهنمای عملی تربیت کودک و نوجوان در خانواده

راهنمای تربیت کودک از دیدگاه اسلام و روانشناسی

تربیت کودک فرآیندی است که در آن والدین با استفاده از اصول آموزشی و تربیتی، کودکان خود را پرورش می‌دهند. بر اساس آیه ۶ سوره تحریم، خداوند به مومنان دستور داده که خود و خانواده‌شان را با تربیت قرآنی از آتش حفظ کنند. در تفاسیر نیز آمده که با دلسوزی، مراقبت، صبر و بیان خوش، فرزندان را تربیت نمایید.

تأثیر رفتار والدین بر تربیت فرزند بسیار crucial است. خانواده نخستین مأمن برای کودک محسوب می‌شود و کودکان از همان دوران کودکی از دستورالعمل‌های والدین پیروی می‌کنند. ثبات رفتاری پدر و مادر و همراهی آنان در گفتار و عمل، باعث می‌شود کودکان قوانین خانه را بهتر بپذیرند.

• کودکان از طریق صحبت کردن، اشاره و حالات صورت والدین، خوب و بد را تشخیص می‌دهند.
• اختلاف نظر پدر و مادر باعث لجبازی، سردرگمی و عصبانیت کودکان می‌شود.
• در مهدکودک‌ها سعی می‌شود با هماهنگی والدین، از تناقض رفتاری جلوگیری شود.
• تشویق و محبت نسبت به تنبیه، نتایج بهتری در تربیت کودک دارد.

یک مربی مهدکودک می‌گوید: “کودکان بسیار باهوش هستند و آثار شادی یا اخم را در چهره والدین به خوبی تشخیص می‌دهند.”

دکتر مجید کاشانی بیان می‌کند: “پرواز احتیاج به دو بال دارد؛ تربیت کودک也需要 تشویق و تحذیر.”

در اسلام، تنبیه بدنی مذموم شمرده شده و امام رضا (ع) توصیه می‌کنند که به جای زدن، با کودک قهر کنید ولی قهر را طولانی نکنید. بهترین روش تربیت از دیدگاه اسلام، محبت به کودکان است چرا که فطرت آن‌ها بر اساس یگانگی خداوند شکل گرفته است. دوره‌های تربیتی در اسلام به سه مرحله هفت‌ساله تقسیم می‌شود که هر کدام conditions خاص خود را دارد.