پیام شگفتانگیز آیه پایانی سوره لقمان درباره مرز علم انسان و خدا
قرآن با آیه پایانی سوره لقمان مرزی روشن میان علم محدود بشر و علم مطلق الهی ترسیم میکند. این آیه غرور معرفتی انسان را به چالش کشیده و او را به تواضع و حکمت فرامیخواند.
علم الهی در مقابل محدودیتهای بشری
آیه پایانی سوره لقمان (آیه ۳۴) یکی از عمیقترین بیانیههای معرفتی قرآن است که مرزی روشن میان علم مطلق خداوند و محدودیتهای معرفتی انسان ترسیم میکند. این آیه با عبارت «إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ» آغاز شده و پنج حوزه کلیدی علم غیب را منحصر به خداوند میداند.
ساختار بلاغی آیه
- بخش اثباتی: علم قیامت، نزول باران و محتوای رحمها
- بخش سلبی: ناتوانی انسان در دانستن آینده و محل مرگ
- تکرار تعبیر «وما تدری» نشاندهنده شمول کامل این ناتوانی است
فخر رازی این آیه را «جامع اصول معارف الهی» میداند زمخشری آن را هشداری به انسان مدعی علم غیب معرفی میکند
این آیه با دو اسم الهی «علیم» و «خبیر» پایان مییابد که نشاندهنده ریشه داشتن این انحصار در ذات الهی است. پیام اصلی آیه، دعوت به تواضع معرفتی و اعتماد آگاهانه به خداوند است.
