خانیکی: نگاه غالب در فیلترینگ تهدید است/ کودکان ۳-۴ ساله با فیلترشکنها آشنا شدهاند
هادی خانیکی، استاد ارتباطات، با انتقاد از رویکرد امنیتی غالب در مسئله فیلترینگ میگوید: «ما کاری کردهایم که کودکان ۳-۴ ساله اولین راهکار را استفاده از فیلترشکن میدانند.» وی بر لزوم راهحلهای فرهنگی و اجتماعی به جای رویکرد صرفاً امنیتی تأکید کرد.
نقد رویکرد امنیتی در فیلترینگ اینترنت
هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگویی به تحلیل مسئله فیلترینگ و تأثیرات اجتماعی آن پرداخت. وی با بیان اینکه «نگاه غالب در مسئله فیلترینگ، تهدید است» اشاره کرد که این رویکرد صرفاً امنیتی نه تنها کارآمد نبوده بلکه باعث تشدید برخی آسیبهای اجتماعی نیز شده است. خانیکی تأکید میکند که امنیت ملی مهم است اما راهحل امنیتی اولین و موثرترین روش برای حل مسائل پیچیده سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیست.
- فیلترینگ باعث عادیسازی دور زدن قانون شده است: خانیکی میگوید ما شرایطی ایجاد کردهایم که کودکان ۳-۴ ساله با انواع فیلترشکنها آشنا شدهاند، زیرا زیست آنها از ابتدا با محیط فیلترشده شروع شده است.
- ضرورت راهحلهای غیرامنیتی: به باور وی، هر مسئلهای راهحل خاص خود را دارد؛ مسئله فرهنگی نیازمند راهحل فرهنگی و مسئله اجتماعی نیازمند راهحل اجتماعی است.
- تشبیه به داستان مولانا: خانیکی با اشاره به داستانی از مولانا توضیح داد که گاهی مداخله بیش از حد—مانند در آغوش کشیدن اجباری کودکی گریان—نتیجه معکوس دارد و تنها با رها کردن وضعیت میتوان به آرامش رسید.
- لزوم درک مشترک: وی خاطرنشان کرد اگر بین جامعه، گروههای اجتماعی و سیاستگذاران درک مشترکی از نگرانیها ایجاد شود، عوارض منفی فیلترینگ کاهش خواهد یافت.
- انتقاد از بیاثر بودن فیلترینگ: به گفته او، فیلترینگ نه تنها از مسائل اجتماعی نکاسته بلکه در برخی موارد بر دامنه آن افزوده است.
«ما کاری کردهایم که این کودک اولین چیز سراغ فیلترشکن میرود. بچههای ۳-۴ ساله با انواع فیلترشکنها آشنا شدهاند.» «امنیت ملی مهم است. ولی هیچ وقت راه حل امنیتی، اولین و حتی موثرترین راه برای حل مسائل سیاسی و علمی و اقتصادی و اجتماعی نیست.»
در نهایت، خانیکی بر این نکته پایانی تأکید کرد که غلبه نگاه تهدیدمحور بدون در نظر گرفتن راهکارهای فرهنگی و اجتماعی، نه تنها مشکل فیلترینگ را حل نکرده بلکه به عادیسازی رفتارهای غیرقانونی در میان نسل جوان دامن زده است.
