افزایش ۷ برابری تجرد قطعی در ایران؛ بحران ملی یا انتخاب فردی؟
آمار تجرد قطعی در ایران طی ۴ دهه اخیر ۷ برابر شده و به ۷.۷ درصد رسیده است. این پدیده ناشی از تغییر نگرشهای فرهنگی، مشکلات اقتصادی و افزایش اولویت تحصیل و اشتغال زنان است که پیامدهای جدی جمعیتی و اجتماعی در پی دارد.
افزایش هفت برابری تجرد قطعی در ایران
آمارهای رسمی نشان میدهد که تجرد قطعی در ایران طی چهار دهه گذشته ۷ برابر افزایش یافته است. در سال ۱۳۶۵ تنها ۱.۱ درصد از زنان ۵۰ ساله ازدواج نکرده بودند، اما این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۷.۷ درصد رسیده است. این افزایش عمدتاً در میان زنان مشاهده میشود و دلایل اصلی آن شامل تغییر نگرشهای فرهنگی، مشکلات اقتصادی و افزایش سن ازدواج است.
عوامل کلیدی افزایش تجرد قطعی
- تغییر اولویتها: برای زنان امروزی، اولویت اول تحصیل، سپس اشتغال و بعد ازدواج است
- مشکلات اقتصادی: هزینههای بالای مسکن و معیشت مانع اصلی ازدواج محسوب میشود
- استقلال فردی: زنان دیگر ازدواج را الزامی نمیدانند و به تحصیل و شغل اهمیت بیشتری میدهند
- تغییر سبک زندگی: کمرنگ شدن زندگی چندنسلی و تأکید بر فردگرایی
- روند جهانی: کاهش ازدواج و فرزندآوری پدیدهای جهانی است که ایران نیز درگیر آن شده است
“در سطح فردی، تجرد قطعی میتواند یک انتخاب آزاد و محترم باشد، اما وقتی این انتخاب شامل درصد زیادی از جامعه میشود، قطعاً پیامدهای آن میتواند به شکل یک بحران اجتماعی و اقتصادی خود را نشان دهد.”
“ایران با سرعتی فراتر از پیشبینیها در حال وارد شدن به مرحله سالمندی است که فشار سنگینی بر نظام بازنشستگی و سیستم سلامت ایجاد میکند.”
پیامدهای این روند شامل کاهش شدید نرخ باروری (از ۶.۸ به کمتر از ۱.۵ فرزند)، سالمندی سریع جمعیت و فشار بر نظام اقتصادی است. تعداد ازدواجها نیز از ۸۰۰ هزار به ۴۸۰ هزار کاهش یافته که نشاندهنده تغییرات عمیق در ساختار خانواده ایرانی است.
