متروی تهران در آستانه فرسودگی؛ هشدار درباره عمر ۳۰ ساله تجهیزات
محسنهاشمی رفسنجانی، مدیرعامل پیشین شرکت متروی تهران، نسبت به فرسودگی تجهیزات متروی تهران هشدار داد و خواستار تغییر رویکرد از نگهداشت حداقلی به نوسازی پیشگیرانه شد. تجهیزات سیگنالینگ و ناوگان مترو بهویژه در خطوط قدیمی به پایان عمر مفید خود نزدیک شدهاند.
هشدار درباره فرسودگی تجهیزات متروی تهران
محسنهاشمی رفسنجانی، مدیرعامل پیشین شرکت متروی تهران و حومه، نسبت به فرسودگی تجهیزات در خطوط متروی تهران هشدار داده است. عمر مفید بخشی از تجهیزات ۳۰ سال پیشبینی شده و از شروع بهرهبرداری خطوط قدیمیتر حدود ۲۸ سال میگذرد. هاشمی تأکید کرد که باید رویکرد مدیران از “نگهداشت حداقلی” به “نوسازی پیشگیرانه” تغییر کند، چرا که نوسازی پیشگیرانه ابزار کنترل ریسک است و نه یک هزینه اضافی.
- وضعیت ناوگان: اولین واگنهای خط پنج (کرج) ۲۸ ساله هستند و عمر اسمی قطارها ۳۰ سال است. متروی تهران برای سرویسدهی بهینه با سرفاصله ۲ دقیقه به ۵۰۰ رام نیاز دارد، در حالی که اکنون با کمبود ۲۳۰۰ واگن مواجه است.
- تجهیزات سیگنالینگ: سیستمهای حفاظت خودکار قطار (ATP) به پایان عمر مفید خود رسیده و فناوری آنها منسوخ شده است. هاشمی پیشنهاد جایگزینی با فناوری “ATO” و حتی فناوری “بدون راهبر” را مطرح کرد.
- تجهیزات برق و تهویه: پستهای برق وضعیت مطلوبی دارند اما اتصالات ستارهای کامل نیست. تجهیزات تهویه و اطفای حریق نیز نیازمند پایش و نوسازی هستند.
- حوادث گذشته: حادثه برخورد دو قطار در ایستگاه چیتگر (دی ۱۴۰۰) و تجربیات جهانی (مانند حریق ایستگاه کینگز کراس لندن) نشان میدهد فرسودگی تجهیزات میتواند به حوادث مرگبار منجر شود.
هاشمی: “نوسازی پیشگیرانه، هزینه نیست؛ بلکه ابزار کنترل ریسک است.” “فرسودگی سیگنالینگ، حتی بدون خاموشی کامل سیستم، میتواند به حادثه مرگبار منجر شود.”
تجربیات جهانی نشان میدهد که مدیریت بهموقع فرسودگی میتواند از بروز حوادث جدی جلوگیری کند. نوسازی بهموقع نه یک هزینه اضافی، بلکه гаранتی برای ایمنی و پایداری حملونقل شهری است.
