اعتکاف: تعادل میان عبادت فردی و خدمت اجتماعی در سنت اسلامی
تحلیل جایگاه خدمت به دیگران در اعتکاف و رابطه میان عبادات فردی و خدمات اجتماعی در سنت اسلامی. اعتکاف نهتنها دعا و نماز است بلکه دو بال پرواز معنوی شامل رابطه با خدا و خدمت به خلق خدا میباشد.
اعتکاف: تعادل میان عبادت و خدمت اجتماعی
اعتکاف بهعنوان سنت مؤکد اسلامی، نمودار عالی جدایی از مظاهر دنیا و رویآوردن کامل به ذات باریتعالی است. معتکف با ترک مسکن و محافل دنیوی در مسجد استقرار مییابد. تشخیص اولویت میان عبادت انفرادی مانند نماز، دعا و تلاوت و خدمات تدارکاتی مانند نظافت یا برپایی امور اعتکاف در مسجد، سؤال اصلی این تحلیل است.
اصل در اعتکاف اقامت در مسجد بهقصد عبادت است اما عبادت منحصر در عبادت انفرادی نیست. کارهایی همانند کمک به دیگران و خدمت به خلق خدا، در راستای تقرب به خدای متعال است و جزء حقوق الهی محسوب میشوند.
- خدمت به خلق خدا در فرهنگ تعالیم قرآن و عترت، ارزش و ثواب فراوانی دارد
- گرهگشایی از کار مؤمن ده برابر طواف خانه خدا فضیلت دارد
- رابطه با خداوند و رابطه با بندگان او دو بال پرواز معنوی هستند
- آیات قرآن بر لزوم برقراری این دو رابطه تأکید دارند
- برنامهریزی اعتکاف باید شامل هر دو بعد عبادت و خدمت باشد
«هرکس خانه خدا را طواف کند، خداوند عزّوجلّ شش هزار حسنه برای او مینویسد و شش هزار گناه از او میآمرزد»
«گرهگشایی از کار یک مؤمن، ده برابر این طواف فضیلت دارد!»
نتیجه این است که اعتکاف عبادت و تمرکز برای خودسازی و معنویتافزایی است و تصور تقابل عبادات فردی و خدمات اجتماعی نادرست میباشد. کمکهای تدارکاتی نباید برنامه منظم فرد معتکف را مختل سازد و خدمات باید به حداقل ممکن و موارد ضروری محدود شود.
