درس همکاری نروژ و بریتانیا برای مدیریت میادین مشترک ایران
مدل یکپارچه‌سازی مخزن با تجربه موفق نروژ و بریتانیا در دریای شمال، الگویی است که می‌تواند رقابت فرسایشی ایران با همسایگان را پایان دهد و عمر میادین مشترک را افزایش دهد.
درس همکاری نروژ و بریتانیا برای مدیریت میادین مشترک
ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر نفت و گاز جهان با شبکه‌ای از میادین مشترک روبه‌روست که از خلیج فارس تا مرزهای خشکی امتداد یافته‌اند. فقدان همکاری رسمی و مدل‌های مدیریت مشترک موجب رقابت شتاب‌زده و فشار مضاعف بر مخزن شده و ذخایر قابل برداشت کاهش می‌یابند. تجربه موفق نروژ و بریتانیا در میدان نفتی مشترک «Statfjord» نشان داد که توافق یکپارچه‌سازی مخزن می‌تواند راهکار مؤثری باشد.
- تشکیل کمیته مشترک فنی ـ حقوقی با حضور نمایندگان دولت و شرکت‌های بهره‌بردار
- مدلسازی جامع مخزن بر پایه داده‌های لرزه‌ای، چاه‌نگاری و شبیه‌سازی سیالات
- تعیین سهم برداشت هر کشور بر اساس درصد ذخایر قابل استحصال، نه مرز سیاسی
- مدیریت مشترک عملیات تولید شامل برنامه حفاری، نرخ برداشت و روش‌های افزایش بازیافت
- ساخت زیرساخت‌های مشترک برای کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری و عملیاتی
نتیجه مثبت این همکاری: بهره‌برداری پایدار بیش از ۳۰ سال بدون افت فشار بحرانی و افزایش ضریب بازیافت به بیش از ۵۵ درصد
ارزش این مدل برای ایران: جلوگیری از کاهش سریع فشار، افزایش برداشت نهایی، کاهش هزینه‌های زیرساختی و ایجاد بستر دیپلماتیک مثبت
با وجود چالش‌هایی مانند تحریم‌ها و سطح اعتماد سیاسی پایین با برخی همسایگان، اجرای توافق‌های محدود در میادین مهم مانند پارس جنوبی می‌تواند مسیر را برای بهره‌برداری پایدار از ظرفیت کامل ذخایر مشترک هموار کند.