آقاجانی اصفهانی: معماران گذشته برای خدا می‌ساختند نه برای نمایش
محمد آقاجانی اصفهانی در نشست تخصصی «معمار پرهیزگار» بر مفاهیم معنوی و اخلاقی در معماری ایرانی اسلامی تأکید کرد و گفت معماران گذشته ساختن را عبادت می‌دانستند نه وسیله‌ای برای خودنمایی.
معماری ایرانی؛ تجلی ایمان و تقوا
معماری ایرانی برخاسته از ایمان و تقوا بود و معماران گذشته ساختن را عبادت می‌دانستند، نه وسیله‌ای برای خودنمایی و سود اقتصادی. محمد آقاجانی اصفهانی در نشست تخصصی «معمار پرهیزگار» به تحلیل بناهای تاریخی اصفهان پرداخت و اظهار کرد معماران ایران با یاد خدا، تقوا را در کالبد آثارشان متجلی می‌کردند.
- معماران گذشته خود را تنها در برابر خدا مسئول می‌دانستند
- معماری برای آنان راهی برای قرب الهی بود
- در کتیبه‌های تاریخی، معماران خود را «فقیر محتاج به رحمت خدا» معرفی می‌کردند
- قناعت و پرهیز از بیهودگی از اصول اصلی معماری ایرانی بود
- مفهوم «فضای نساخته» در معماری ایرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است
«معماران گذشته خویشتن را تنها در برابر خدا مسئول می‌دانستند، نه در برابر قدرت یا منفعت»
«در معماری ایرانی، قناعت نه‌تنها در شیوه زندگی بلکه در انتخاب مصالح نیز نمود داشت»
حیاط در معماری ایرانی نه فقط مرکز خانه بلکه روح آن محسوب می‌شود. معماران گذشته با ایجاد فضاهایی برای استراحت رهگذران و توجه به نیازهای انسانی، پرهیزگاری را در طراحی شهری نشان می‌دادند. آقاجانی تأکید کرد که امروزه بسیاری از این مفاهیم انسانی و اخلاقی از معماری معاصر رخت بربسته است.