سود علی‌الحساب عامل اصلی زیان بانک‌ها و سپرده‌گذاران خرد
رئیس شورای فقهی بانک مرکزی سازوکار «سود علی‌الحساب» را پاشنهآشیل بانکداری اسلامی دانست و خواستار پیوند بازار پول با اقتصاد واقعی شد. وی این روش را منشأ ظلم ساختاری در نظام بانکی معرفی کرد.
انتقاد از سازوکار سود علی‌الحساب در نظام بانکی
غلامرضا مصباحی‌مقدم، رئیس شورای فقهی بانک مرکزی، در نشستی با ناظران شرعی و فعالان شبکه بانکی، سازوکار سود علی‌الحساب را عامل اصلی زیان بانک‌ها و سپرده‌گذاران خرد دانست. وی تأکید کرد این روش نه تنها با فلسفه بانکداری اسلامی در تعارض است، بلکه چرخه‌ای از هزینه‌سازی و ظلم ساختاری را در نظام بانکی ایجاد کرده است.
- سود علی‌الحساب برای بانک هزینه قطعی محسوب می‌شود و باعث می‌شود سرمایه سپرده‌گذاران به تدریج در برابر تورم آب شود
- سپرده‌گذاران کلان با چانه‌زنی سود بیشتری دریافت می‌کنند، اما بانک و سپرده‌گذاران خرد متحمل زیان می‌شوند
- پیشنهاد شده چرخه بانکی از «ایجاد هزینه» به «کسب سود تحقق‌یافته در بازار واقعی» تغییر کند
- بانک باید از نرخ نسنیه (قیمت کالا به صورت مدت‌دار) پیروی کند نه نرخ بهره
- الگوی موفق بانک توسعه اسلامی (IDB) نشان می‌دهد روش‌های عادلانه بانکداری اسلامی عملی هستند
«سودی که اکنون به سپرده‌گذاران پرداخت می‌شود، کمتر از نرخ تورم است. این باعث می‌شود سرمایه سپرده‌گذاران به تدریج آب شود»
«باید روشی به کار گرفت که ظلم را از نظام بانکی حذف کند. بنیان غلط سود در نظام بانکی باید اصلاح شود»
وی بر ضرورت حضور ناظران شرعی در هیئت‌مدیره بنگاه‌های بزرگ برای نظارت بر امور مالی و کاهش خطر اخلاقی تأکید کرد و از همکاری بین بانکداران و صاحب‌نظران فقهی برای اجرای روش‌های بانکداری اسلامی جهانی دعوت به عمل آورد.