محله‌محوری مساجد؛ احیای نقش مردمی یا تکرار اداری‌سازی؟
طرح جدید وزارت کشور با عنوان «محله‌محوری» که بر مساجد تمرکز دارد، با ابهام در تعریف محله و رویکرد اداری مواجه است. این طرح می‌تواند فرصت مردمی را به تجربه‌ای تکراری تبدیل کند.
تحلیل طرح محله‌محوری مساجد
طرح جدید وزارت کشور با عنوان «محله‌محوری» که اخیراً ابلاغ شده است، هدف خود را پیگیری امور اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و خیریه در سطح محله با محوریت مسجد قرار داده است. اگرچه توجه به محله و تأکید بر مسجد اتفاق مثبتی محسوب می‌شود، اما این طرح هنوز با شکل مطلوب فاصله داشته و نیازمند بازنگری دقیق است.
چالش‌های اصلی طرح:
- عدم تعریف روشن از مفهوم «محله» از نظر جغرافیایی، جمعیتی یا هویتی
- ابهام در تعداد محله‌ها و نسبت آن با ۱۰ هزار «مسجد برقرار»
- واگذاری اداره محله به شورایی بدون تعریف دقیق و خطر «اداری‌سازی سریع»
- حفظ نگاه از بالا به پایین و کاهش نقش مردم در مشارکت واقعی
«محله زمانی زنده است که محور آن مردم و نهادهای اصیل محلی باشند.» «اگر مسجد مردمی باشد و مردم محله پای کارش آمده باشند، همان مسجد طبیعی است که قدرتش را از ایمان و اعتماد مردم می‌گیرد.»
این طرح در صورت اجرای مشارکتی می‌تواند جان تازه‌ای به جامعه بدهد، اما اگر به صورت اداری دیکته شود، به تجربه‌ای تکراری تبدیل خواهد شد.