نگهبان خاموش کویر و چالش‌های حفاظت از آن

کاروانسرای مرنجاب و تهدیدهای پیش رو

کاروانسرای صفوی مرنجاب که روزگاری پناهگاه کاروان‌ها بود، امروز با چالش‌های متعددی در زمینه حفاظت مواجه است. این بنای تاریخی که نمونه‌ای از معماری کاروانسراهای راهی ایران محسوب می‌شود، در حاشیه کویر مرنجاب واقع شده و به‌واسطه موقعیت جغرافیایی‌اش دارای کارکرد حیاتی بوده است. ساختار سنتی آن شامل صحن مرکزی، حجره‌ها، راهروها و دیوارهای ضخیم برای تعدیل نوسانات حرارتی طراحی شده است.

• فرسایش بادی و پیشروی شن‌های روان که به پی‌ریزی و سازه بنا آسیب می‌زند
• فشار گردشگران بی‌سامان شامل ورود خودروهای سنگین و زباله‌گذاری
• کمبود بودجه مرمتی و ضعف در سامان‌دهی مدیریتی
• تغییرات اقلیمی که روند فرسایش را تشدید می‌کند
• تخریب‌های فرهنگی مانند نوشتن یادگاری بر دیوارها

کارشناسان میراث فرهنگی هشدار داده‌اند که تجمع شن و ریزگردها موجب بسته‌شدن راه‌های دسترسی و افزایش رطوبت موضعی می‌شود

پیشنهاد می‌شود طرح مرمت و مدیریت جامع شامل پایش مستمر سازه و سامان‌دهی بازدیدهای گردشگری تدوین شود

کاروانسرای مرنجاب به‌همراه ۵۳ کاروانسرای دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و نیازمند توجه فوری برای حفاظت پایدار است.