بازنمایی جنسیت در فضای مجازی؛ چالش‌های نوظهور هویت‌یابی نوجوانان
نوجوانان امروز با هجوم الگوهای متناقض هویتی از اینفلوئنسرها مواجه‌اند که منجر به بحران هویت جنسیتی و سردرگمی ارزشی شده است؛ چالشی که خانواده و مدرسه به‌تنهایی قادر به مدیریت آن نیستند.
بازنمایی جنسیت در فضای مجازی و تأثیر آن بر نوجوانان
در فضای پیچیده رسانه‌های اجتماعی معاصر، اینفلوئنسرها به عنوان کنشگران نوظهور نقش بی‌بدیلی در بازتعریف مفاهیم هویتی و تصور از جنس و جنسیت برای افراد ایفا می‌کنند. این تأثیرگذاری در میان نوجوانان که در مرحله حساس شکل‌گیری هویت به سر می‌برند، با پیامدهای عمیق روانی-اجتماعی همراه است. از منظر علم جامعه‌شناسی فرهنگی، این پدیده را می‌توان در چارچوب نظریه بازنمایی رسانه‌ای و ساخت اجتماعی واقعیت تحلیل کرد، جایی که گفتمان‌های تولیدشده توسط اینفلوئنسرها به تدریج به عنوان حقایق مسلم در اذهان نوجوانان نهادینه می‌شوند.
- مکانیسم تأثیرگذاری اینفلوئنسرها از طریق فرایندهای پیچیده جامعه‌پذیری ثانویه صورت می‌گیرد
- معیارهای سنتی انتقال یافته از نهادهای اجتماعی کلاسیک به چالش کشیده می‌شوند
- این جایگزینی منجر به بروز نوعی آنومی فرهنگی در حوزه هویت جنسیتی می‌شود
- نوجوانان فاقد چارچوب‌های هنجاری روشن برای تعریف خود هستند
- بحران هویتی می‌تواند به اختلال هویت جنسیتی یا رفتارهای آزمایشی منجر شود
“مهمترین بحران نسل جدید بحران هویت است و وظیفه تک تک ماست که در این باره بررسی‌های گوناگون داشته باشیم.”
“خانواده و نظام آموزشی بخشی از اقتدار نمادین خود را در حوزه هویت‌یابی به اینفلوئنسرها واگذار کرده‌اند.”
راهکارهای مقابله با این چالش نیازمند رویکردی چندسطحی است که هم به بازتعریف نقش نهادهای سنتی جامعه‌پذیری بپردازد و هم ظرفیت‌های انتقادی نوجوانان را در مواجهه با محتوای رسانه‌ای تقویت کند. توسعه سواد رسانه‌ای، بازاندیشی در شیوه‌های تربیتی و ایجاد فضای گفت‌وگوی بین‌نسلی از جمله بهترین راهکارها محسوب می‌شوند.
