دژمنده؛ شهر زیرزمینی خوئین در آستانه تخریب

شهر زیرزمینی دژمنده در خطر نابودی

شهر زیرزمینی دژمنده در روستای خوئین استان زنجان، یکی از آثار تاریخی کم‌نظیر ایران است که به دلیل بی‌توجهی و نبود اعتبارات مرمتی در آستانه تخریب قرار گرفته است. این شهر زیرزمینی که در عمق حدود ۴ متری زمین ساخته شده، شامل دالان‌ها، اتاق‌های متعدد و سیستم تهویه طبیعی است و کارکرد آن به عنوان پناهگاه، انبار مواد غذایی و محل اختفا از خطرات بوده است. قدمت این سازه به دوران سلجوقی یا مغول نسبت داده می‌شود و دارای کتیبه‌های حجاری‌شده رمزآلود است.

• ورودی اصلی شهر از سال ۱۳۹۰ بر اثر ریزش مسدود شده و هیچ دسترسی ایمنی برای گردشگران وجود ندارد
• نفوذ رطوبت و آب‌های سطحی در اثر آبیاری غیراصولی باغ‌های بالادست، سقف و دیوارها را تهدید می‌کند
• مسجد تاریخی خوئین از دوره صفویه نیز در حال تخریب است و نیازمند مرمت فوری
• روشنایی داخلی مجموعه به مرور زمان از بین رفته و احیای آن در اولویت قرار دارد
• مطالعات فنی برای احداث سازه ورودی و پلکان انجام شده اما تأمین اعتبار مانع اجرا شده است

دهیار خوئین: "میراث فرهنگی اعلام کرده به دلیل کمبود بودجه، بناهای تاریخی را به بخش خصوصی واگذار خواهد کرد، اما تاکنون اقدامی انجام نشده است."

فرماندار ایجرود: "بهره‌برداری از این شهر زیرزمینی باید از طریق فراخوان به بخش خصوصی واگذار شود و درب آن به روی گردشگران باز شود."

امید می‌رود با تأمین اعتبار و اجرای عملیات مرمت، این میراث ارزشمند که ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری دارد، از نابودی نجات یابد.