فریاد خاموش آبخوان‌ها؛ زنگ خطر فرونشست و اتلاف آب

بحران آب در ایران: هشدارهای جدی برای امنیت آبی

متأسفانه ایران با چالش‌های جدی در حوزه مدیریت آب روبرو است که امنیت آبی کشور را تهدید می‌کند. بر اساس آمارهای منتشر شده، رتبه ایران در زمینه بهره‌وری آب کشاورزی ۱۰۲ از میان ۱۲۳ کشور جهان است و سالیانه در حدود ۵۵ سانتی‌متر افت آبخوان‌های کشور گزارش شده است. فرونشست دشت‌ها در بسیاری از نقاط کشور بین ۹۰ تا ۱۴۰ برابر استاندارد جهانی است که نشان‌دهنده عمق بحران موجود می‌باشد.

• بهره‌وری پایین آب: تولید تنها ۸۰۰ گرم ماده خشک کشاورزی به ازای هر مترمکعب آب در مقابل ۳ کیلوگرم در اروپا
• افت آبخوان‌ها: کسری ۱۵۰ میلیارد مترمکعبی آبخوان‌های کشور
• چاه‌های غیرمجاز: وجود ۳۸۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز از مجموع ۸۰۰ هزار حلقه چاه
• هدررفت آب: اتلاف سالیانه ۹ تا ۱۳ میلیارد مترمکعب آب از طریق ضایعات محصولات کشاورزی
• شبکه‌های فرسوده: وجود نشتی ۴۰ درصدی در اثر فرسودگی تأسیسات آبی

پروفسور هوشنگ قمرنیا هشدار می‌دهد: "سیاست‌های کشور در طی سال‌های گذشته کارایی لازم را نداشته و تقریباً ورشکستگی آبی در کشور را موجب شده است."

کارشناسان تأکید دارند: "ادامه مسیر فعلی نه ممکن است و نه قابل‌توجیه. نیاز به تغییر فوری رویکردها در مدیریت آب وجود دارد."

راهکارهای پیشنهادی شامل اصلاح الگوی کشت، بازسازی شبکه‌های انتقال آب، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و جلوگیری از کشت محصولات پرمصرف است. این تغییرات برای تضمین دسترسی نسل‌های آینده به آب سالم ضروری می‌باشد.