نصف جهان، گوهر فرهنگ ایران: سیر تاریخی اصفهان از تمدن ایلام تا دوره معاصر
اصفهان با بیش از هفت هزار سال قدمت، از تپه سیلک تا میدان نقش جهان، مسیری پر فراز و نشیب را پیموده است. این شهر که روزگاری پایتخت جهانی صفویان بود، امروز با چالشهای زیستمحیطی و فرهنگی روبرو است.
تاریخ پرفراز و نشیب اصفهان
اصفهان با تاریخ چند هزارساله خود، از تمدن سیلک در هزاره سوم پیش از میلاد آغاز شده و تا تبدیل شدن به پایتخت صفویان در قرن هفدهم ادامه یافته است. این شهر که روزگاری با نامهای گَبَه، اسپاهان و نصف جهان شناخته میشد، همواره مرکز فرهنگی و تجاری ایران بوده است. زایندهرود به عنوان شریان حیاتی، امکان شکلگیری تمدن در این منطقه خشک را فراهم کرد.
- دوره باستان: تپه سیلک با سفالهای نقاشیشده و ابزار مسی نشاندهنده جامعهای پیشرفته بود
- دوره هخامنشی: گَبَه به عنوان انبار امپراتوری و مرکز تجاری جاده شاهی عمل میکرد
- دوره ساسانی: اسپاهان با سیستم قناتهای پیشرفته و جمعیت صد هزار نفری شکوفا شد
- دوره اسلامی: تبدیل به مرکز علمی جهان اسلام با نظامیه و مسجد جامع عتیق
ژان شاردن نوشت: "اصفهان از پاریس بزرگتر، زیباتر و پررونقتر است" میرزا مهدی خان استرآبادی记载: "از نصف جهان، تنها نصف ویرانه باقی ماند"
امروز اصفهان با جمعیت دو میلیونی و ثبت جهانی میدان نقش جهان، با چالشهای جدی خشکسالی و حفاظت از میراث فرهنگی روبرو است.
