تحول صنعت دریا با ورید هوش مصنوعی و رباتیک؛ آینده بنادر در گرو دادهها
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری تأکید کرد: دوره توسعه دریایی تنها با ساخت اسکله گذشته و امروز دادهها و هوشمندسازی اولویت دارند. هوش مصنوعی ساختار سنتی این صنعت را دگرگون کرده است.

تحول صنعت دریایی با فناوریهای نوین
صنعت دریایی ایران در آستانه تحولی بزرگ قرار دارد که محوریت آن با هوش مصنوعی، رباتیک و دیجیتالیسازی است. حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهور در مراسم نمایشگاه ملی توانمندیهای دانشبنیان اقتصاد دریامحور تأکید کرد که دوران توسعه صرفاً با ساخت اسکله یا تجهیز ناوگان به پایان رسیده و امروز داده، فناوری و هوشمندسازی در اولویت قرار گرفتهاند. آینده رقابت اقتصادی در دریا به توانایی کشورها در بهکارگیری فناوریهای نو وابسته است و کشورهایی که زودتر به این موج تحول ملحق شوند، سهم بیشتری از اقتصاد جهانی خواهند داشت.
- هوش مصنوعی نخستین فناوری است که ساختار سنتی صنعت دریایی را دگرگون کرده و قادر به تعیین مسیر کشتیها، کاهش مصرف سوخت و پیشبینی آلودگی است
- رباتیک دریایی و پهپادهای زیرسطحی امکان بررسی مناطق خطرناک و نقشهبرداری از بستر دریا را فراهم کردهاند
- انرژیهای نو فراساحل مانند توربینهای بادی دریایی از محورهای مهم اقتصاد پایدار آینده هستند
- دیجیتالیسازی زنجیره بندری و کشتیهای بدونسرنشین از نمونههای ورود صنعت دریا به عصر فناوری است
- کمبود دادههای دریایی، نبود قوانین سازگار و تهدیدات سایبری از موانع اصلی توسعه این حوزه هستند
افشین هشدار داد: “بندر بدون داده، آینده ندارد” و عدم استقرار مدیریت دیجیتال به معنای واگذاری بخش مهمی از تجارت به رقباست.
وی تأکید کرد: “اگر کشورها اقتصاد دریا را تنها یک فرصت ببینند، نیمه واقعیت را درک کردهاند؛ زیرا این حوزه اکنون به فضای رقابت سرعت، دانش و فناوری تبدیل شده است.”
برای عبور از چالشها، تدوین نقشهراه پژوهشی، ایجاد مراکز نوآوری و حمایت از استارتاپهای دریایی ضروری است. در صورت ورود جدی فناوری، اقتصاد دریایی ایران میتواند در دهه آینده به رکن توسعه ملی تبدیل شود.



