نگاهی به افول پاتوق‌های فرهنگی؛ داستان کتاب‌فروشی‌هایی که چراغشان خاموش شد
بیرجند- افزایش اجاره‌بها، گران شدن کاغذ و کتاب و دیگر اقلام فرهنگی باعث شده چراغ کتاب‌فروشی‌های شهر بیرجند یکی پس از دیگری خاموش شود.
افول کتاب‌فروشی‌های بیرجند
همزمان با هفته کتاب، بررسی وضعیت کتاب‌فروشی‌ها و مراکز فرهنگی شهر بیرجند نشان‌دهنده افول تدریجی زیرساخت‌های کتاب‌خوانی در این شهر است. این وضعیت نتیجه مجموعه‌ای از تصمیمات مدیریتی، فشارهای اقتصادی و تغییر سبک زندگی فرهنگی شهروندان است. در دهه ۹۰، بیرجند با طرح‌های پاییزه و بهاره‌ای که در کتاب‌فروشی‌ها برگزار می‌شد، برای علاقمندان به کتاب یک بهشت محسوب می‌شد. اما امروزه کتاب‌فروشی‌های متعددی در این شهر به دلیل افزایش اجاره‌بها و گران شدن کاغذ و کتاب، یکی پس از دیگری تعطیل می‌شوند.
- کتاب‌فروشی "کتاب شهر" که یکی از پاتوق‌های اصلی کتاب‌خوان‌ها بود، به دستور شهرداری تخریب شد تا پارک احداث شود.
- مجموعه "پاتوق کتاب" در خیابان مدرس به دلیل افزایش اجاره‌بها به ۵۰ میلیون تومان و کاهش خرید کتاب توسط مردم تعطیل شد.
- "نمایشگاه دائمی کتاب حکیم نرازی" به فروشگاه موبایل تبدیل شده که نشان‌دهنده تغییر اولویت‌ها از کتاب به سمت تکنولوژی است.
- یک کتاب‌فروشی که نخواست نامش منتشر شود، اعلام کرد اگر مجبور به پرداخت اجاره‌بها بود، قطعاً تعطیل می‌کرد.
- سرپرست کتابخانه‌های خراسان جنوبی تأیید کرد که کتاب‌فروشی‌ها با چالش‌های جدی در زمینه اجاره‌بها و قیمت کاغذ مواجه هستند.
"وقتی چرایی را پرسیدم موضوع را دو علت عنوان کردند که یکی افزایش اجاره‌بهای مجموعه بود و می‌گفتند اجاره‌بها به یک باره به ۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است." "این تغییر کاربری، نمادی از کاهش جایگاه مطالعه و رشد مصرف‌گرایی است؛ پدیده‌ای که در سال‌های اخیر در بسیاری از نقاط شهر قابل مشاهده است."
در شرایط کنونی، تنها چند مرکز همچنان چراغ کتاب‌فروشی را در بیرجند روشن نگه داشته‌اند. فعالان فرهنگی هشدار می‌دهند که اگر این مراکز نیز با مشکل مواجه شوند، باید مرثیه جدی برای بافت فرهنگی شهر خواند. بررسی وضعیت کنونی نشان می‌دهد که نبود سیاست‌گذاری مناسب، افزایش هزینه‌ها و بی‌مهری نسبت به مراکز فرهنگی، بیرجند را از شهری پویا و کتاب‌محور به شهری با کمترین امکانات فرهنگی تبدیل کرده است.
