دروغ‌های راست و راست‌های دروغ؛ شکست اخلاق برای حفظ حقیقت
نوشتاری فلسفی درباره نسبیت اخلاقی در شرایط استثنایی که گاه راستگویی پیامدهای خونبار دارد و دروغ برای حفظ ارزش‌های والاتر اخلاقی می‌شود. با استناد به جنگ جهانی دوم و آیات قرآن کریم.
دروغ و راست در مقاطع بحرانی تاریخ
این نوشتار به بررسی نسبیت اخلاقی در شرایط استثنایی می‌پردازد که در آن ارزش‌های مطلق جای خود را به مصلحت‌اندیشی می‌دهند. نویسنده با استناد به رویدادهای جنگ جهانی دوم و آیات قرآن کریم نشان می‌دهد که گاه راستگویی می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری داشته باشد و در مقابل، دروغگویی در خدمت اهداف والاتر اخلاقی قرار گیرد.
- تجربه یونانیان در جنگ جهانی دوم: میهن‌پرستان با دادن اطلاعات غلط به نازی‌ها از جان هموطنان خود محافظت می‌کردند
- تجربه ایران در جنگ هشت ساله: دروغ‌های راهبردی برای فریب دشمن و حفظ میهن
- آیه ۱۰۶ سوره نحل: استثنای اکراه در کفر برای کسانی که قلباً به ایمان پایبندند
- هم‌سویی عقل و ایمان: حفظ راستی در دل هنگام گفتن دروغ تحت شکنجه
- زشتی در خدمت زیبایی: همانند نقش زشتی در هنر، دروغ می‌تواند در خدمت حقیقت باشد
“هر کس پس از ایمان آوردنش به خدا کافر شود... مگر کسی که به کفر مجبور شده [امّا] دلش مطمئن به ایمان است”
“زشتی در خدمت خلق و ارائه‌ی هرچه زیباتر و هرچه والا و شکوه‌مندتر اثر در کمال مطلوب”
در نهایت، نویسنده تأکید می‌کند که جغرافیای زندگی انسان پر از پارادوکس و استثناست و قواعد مطلق اخلاقی همیشه کاربرد ندارند. در لحظات حساس تاریخ، وفاداری به ارزش‌های بنیادین گاه مستلزم عبور از ظواهر اخلاقی است.
