روایت زنان مهاجر در شکل‌گیری جامعه اسلامی در کتاب «به امید دیدار»

روایت زنان در گذار از جاهلیت به اسلام

کتاب «به امید دیدار» اثر مریم شریف رضویان، با رویکردی داستانی-تاریخی به بازتاب زندگی زنان و خانواده‌های عرب در دوران صدر اسلام می‌پردازد. این اثر تحولات اجتماعی، دینی و فرهنگی هم‌زمان با هجرت پیامبر اسلام(ص) و شکل‌گیری جامعه مسلمانان در مدینه را از نگاه زنان بازسازی می‌کند. تمرکز اصلی کتاب بر تجربه‌های زنان در مواجهه با دگرگونی‌های بزرگ آن عصر است؛ از مهاجرت و جنگ گرفته تا تغییرات نگرشی و اعتقادی در بستر جامعه‌ای که از سنت‌های قبیله‌ای به نظامی جدید در حال گذار بود.

• شخصیت‌های اصلی مانند «اشواق»، «رعنا» و «حنیسه» چالش‌های زنان عرب را در این دوره ترسیم می‌کنند
• روایت‌های کتاب مبتنی بر تعامل شخصیت‌ها با رویدادهای واقعی مانند جنگ بدر و ازدواج حضرت فاطمه(س) است
• نویسنده از جزئیات تاریخی و فرهنگی برای ایجاد فضایی ملموس استفاده کرده است
• بخش مهمی از کتاب به نقش حضرت فاطمه زهرا(س) به عنوان الگویی برای زنان جامعه مدینه اختصاص دارد
• تغییر نگرش شخصیت‌ها نسبت به جایگاه زن در اسلام از محورهای اصلی داستان است

«اشواق که به‌واسطه تجارب تلخ دوران جاهلی نگاه مثبتی به مردان ندارد، ابتدا تصور می‌کند رفتارهای پیامبر با دخترش تنها جنبه‌ای تبلیغی دارد»

«این کتاب در مرز میان داستان و تاریخ حرکت می‌کند و تصویری نزدیک به واقعیت از شرایط اجتماعی آن دوران ارائه می‌دهد»

ساختار کتاب در دو فصل اصلی شکل گرفته که فصل اول به جایگاه زن در جامعه قبیله‌ای و پدیده‌هایی مانند زنده‌به‌گورکردن دختران می‌پردازد و فصل دوم تحولات جامعه نوپای اسلامی در مدینه را روایت می‌کند. این اثر به‌واسطه محوریت دادن به زنان به عنوان کنشگران اصلی اجتماعی، روایتی متفاوت از بسیاری از آثار مشابه ارائه داده است.