بحران بازار مسکن زیر سایه بانک‌ها؛ ۱۶۲۰ همت وام مسکن پرداخت نشده است
طبق گزارش دیوان محاسبات، بانک‌ها تکلیف قانونی پرداخت وام نهضت ملی مسکن را اجرا نکرده و ۱۶۲۰ هزار میلیارد تومان از تعهد خود را به تسهیلات مسکن اختصاص نداده‌اند. این انحراف منابع بانکی به بحران تأمین مسکن دامن زده است.
بحران تأمین مالی مسکن و تخلفات بانکی
طبق گزارش رسمی دیوان محاسبات کشور، شبکه بانکی طی چهار سال منتهی به شهریور ۱۴۰۴، مکلف به اجرای ۲۲۲۱ هزار میلیارد تومان تعهد مالی در قالب طرح نهضت ملی مسکن بوده اما ۱۶۲۰ هزار میلیارد تومان از این مبلغ هنوز پرداخت نشده است. این عدم پایبندی بانک‌ها به تکالیف قانونی، بحران تأمین مسکن را تشدید کرده و روند تحقق اهداف جهش تولید مسکن را با تأخیر جدی مواجه ساخته است.
- انحراف منابع بانکی: بخش قابل توجهی از منابع بانکی به جای هدایت به تسهیلات ساخت و حمایت از مستأجران، صرف فعالیت‌های غیرمولد از جمله خرید ملک و سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی شده است.
- تخلف آشکار بانک‌ها: بر اساس قانون بانکداری، ورود بانک‌ها به حوزه ساخت‌وساز، خریدوفروش املاک و بنگاه‌داری اقتصادی ممنوع است، اما بسیاری از بانک‌های کشور عملاً در این حوزه‌ها فعال شده‌اند.
- نقش بانک‌ها در گرانی مسکن: بانک‌ها با خرید املاک خاص با قیمت‌های بالاتر از نرخ متعارف و فروش واحدهای ساخته‌شده با قیمت‌های غیرمنطقی، به عامل اصلی سوداگری و گرانی مسکن تبدیل شده‌اند.
- امتناع از پرداخت تسهیلات: بانک‌ها ترجیح می‌دهند منابع خود را به حوزه‌هایی با بازپرداخت کوتاه‌مدت و سود بیشتر اختصاص دهند و از پرداخت تسهیلات مسکن خودداری می‌کنند.
حسام عقبایی، رئیس پیشین اتحادیه املاک: "ورود بانک‌ها به فعالیت‌های سوداگرانه در حوزه مسکن تخلف آشکار از قوانین مالی و بانکی کشور است و لازم است دستگاه‌های نظارتی با جدیت با آن برخورد کنند."
وی افزود: "این رفتارها نه‌تنها تخلف از قانون بانکداری است، بلکه در افزایش قیمت مسکن و زمین نیز نقش مؤثری دارد."
عدم پایبندی بانک‌ها به تکالیف قانونی و ورود آن‌ها به عرصه بنگاه‌داری مسکن، تعادل بازار را برهم زده و بحران مسکن را عمیق‌تر کرده است. نظارت مؤثر نهادهای نظارتی و برخورد قاطع با متخلفان برای هدایت سرمایه‌های بانکی به سمت تولید و رونق اقتصادی ضروری است.
