سه‌نرخی شدن بنزین؛ فرصتی برای اصلاح هوشمند مصرف سوخت

سه‌نرخی شدن بنزین و ضرورت اصلاح مصرف سوخت

وحید محمودی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، معرفی «نرخ سوم بنزین» را گامی ضروری برای مهار مصرف سوخت خوانده اما موفقیت آن را منوط به اصلاحات ساختاری در صنعت خودرو می‌داند. وی تأکید می‌کند که اصلاح قیمت‌ها ذاتاً سیاستی درست است زیرا مدیریت مصرف، جلوگیری از اتلاف سوخت و کاهش قاچاق نیازمند ابزارهای اقتصادی متناسب است. با این حال، موفقیت چنین سیاست‌هایی زمانی افزایش می‌یابد که در قالب یک بسته سیاستی مرحله‌بندی‌شده و با نگاه بلندمدت اجرا شود.

• تقویت حق انتخاب مصرف‌کننده: مدیریت مصرف سوخت علاوه بر قیمت نیازمند تقویت حق انتخاب مصرف‌کننده و افزایش عرضه خودروهای کم‌مصرف است
• هماهنگی سیاست‌های مختلف: سیاست‌گذاری کارآمد نیازمند هماهنگی میان تصمیمات ارزی، تعرفه‌ای و صنعتی است
• اجرای تدریجی سیاست‌ها: اجرای تدریجی باعث حفظ آرامش اجتماعی و کاهش آثار شوکی می‌شود
• مدل سه‌نرخی: این مدل از اقشار مختلف در برابر افزایش ناگهانی قیمت محافظت کرده و مدیریت مصرف در دهک‌های بالای درآمدی را هدفمند می‌کند
• اصلاحات مکمل: نوسازی ناوگان خودروهای فرسوده و به‌روزرسانی فناوری مصرف سوخت از ملزومات اصلی موفقیت این طرح است

"اگر برنامه نوسازی ناوگان و واردات خودروهای کم‌مصرف در کنار اصلاح قیمت سوخت دیده شود، هم بهره‌وری افزایش می‌یابد و هم آثار تورمی سیاست محدود می‌گردد."

"مدل نظام سه‌نرخی علاوه بر محافظت از اقشار مختلف، مدیریت مصرف در دهک‌های بالای درآمدی را هدفمند کرده و تعادل میان مصرف و منابع را برقرار می‌سازد."

این تحلیل نشان می‌دهد که سه‌نرخی شدن بنزین بخشی از یک راهبرد گسترده‌تر برای افزایش کارایی اقتصادی است که نیازمند اجرای هماهنگ و آینده‌نگرانه می‌باشد.