زنان؛ فرماندهان بینشان در بحرانهای خاموش خانواده و جامعه
تحلیل نقش زنان بهعنوان ستونهای پنهان امنیت و پیوستگی جامعه در دوران دفاع مقدس و پس از آن، با روایتهای همسران و مادران شهدا از مسئولیتهای چندوجهی و مدیریت بحرانهای خاموش خانوادگی.
نقش محوری زنان در مدیریت بحرانهای خاموش
زنان ایرانی در دوران دفاع مقدس و سالهای پس از آن، نه تنها نگهدارندگان خانه، بلکه ستونهای پایداری جامعه بودند. اگرچه تاریخ جنگها معمولاً با نام فرماندهان و خطوط مقدم تعریف میشود، اما لایه پنهان و حیاتی این تاریخ در خانهها رقم خورده است؛ جایی که زنان با صبوری، تدبیر و فداکاری، ثبات روانی خانوادهها و انگیزه رزمندگان را تضمین کردند.
- زنان در سالهای جنگ مسئولیت چند نقش همزمان را بر دوش گرفتند: مادر، همسر، مدیر خانه، مربی فرزندان و تکیهگاه عاطفی
- تشکیل شبکهای از امنیت اجتماعی از طریق همیاریهای محلی و حلقههای حمایتی
- مدیریت «دوگانهزیستی مقاوم» میان امید برای بازگشت عزیزان و ادامه زندگی روزمره
- نقش حیاتی در پرورش نسل پس از جنگ و موفقیتهای علمی فرزندان شهدا
- تداوم نقشآفرینی در چهار دهه پس از جنگ بهعنوان چراغ هویتسازی فرهنگی و اخلاقی
زهرا کاریزی، همسر شهید ناصر ظریف: «ما خانمها با وجود بچههای کوچک، به کمک میرفتیم و خون اهدا میکردیم؛ هر کار از دستمان برمیآمد، انجام میدادیم.» مریم سیرجانی، همسر شهید جلیل محدثیفر: «همیشه میگفت اگر ما نرویم، چه کسی باید برود؟ فردای عقد راهی جبهه شد.»
امنیت امروز ایران ریشه در همان دوران دارد؛ دورانی که مادران و همسران رزمندگان با ایستادگی خود امکان تمرکز رزمندگان بر مسئولیتهایشان را فراهم ساختند. امروز نیز زنان میتوانند نقش راهبردی در تقویت بصیرت عمومی و حفظ هویت ایرانی اسلامی ایفا کنند. قدردانی واقعی از شهدا نه با مراسم که با تداوم رفتارهای اخلاقی و تقویت مسئولیتپذیری اجتماعی محقق میشود.
